|
7-Tema Hujjettiń iskerligi
Reje:
1.Hújjet iskerliginiń qurami hám áhmiyeti
2.Hújjet hám maǵliwmatlarǵa talaplar
3.Hújjet islep shıǵarıw
Hújjet iskerliginiń qurami hám áhmiyeti
Iskerliktegi shaxs arnawlı bir motivlar hám geypara maqsetlerdi gózlegen halda háreket etedi. Iskerlik dáslepki oyshańlıq penen ajıralıp turadı. Maqset qoyılǵannan keyin, adam háreket etiwi kerek bolǵan jaǵdayndı analiz etedi hám maqsetke erisiw jolları hám usılların tańlaydı, keleshektegi háreketleri izbe-izligin belgileydi. Iskerlik mudamı miynet procesi menen baylanıslı bolıp, nátiyjede miynet jemisi jaratıladı. Iskerliginiń kóplegen túrleri islep shıǵarılǵan juwmaqlawshı ónimlerdiń túrine qarap parıq etedi. Bir-biri menen bekkem baylanıslı bolıp, olar quramalı bir strukturanı quraydı, ol jaǵdayda málim bir jay hújjetli iskerlikti iyeleydi.
Professional hújjetli iskerlik - bul rawajlanıwdıń málim bir basqıshına tán bolǵan hújjetlerdi jıynaw, qayta islew, saqlaw hám tarqatıw texnologiyası formasında tariyxıy qáliplesken jámiyettegi málim funktsiya. Ámeliyatlar izbe-izligi hám aqshalardan paydalanıw jámiyettiiń materiallıq hám ruwxıy rawajlanıw dárejesi, iskerliginiń ob'ektiv shártleri menen belgilenedi, bul húkimranlıq etiwshi materiallıq maǵlıwmat tasıwshılarǵa baylanıslı.
Kásiplik hújjetli iskerlik tarawı, qanday múmkinshiliklerge ıye bolıwınan qaramastan, hújjetler ámeldegi bolǵan barlıq iskerlik túrlerin óz ishine aladı. Iskerliginiń ayırım túrlerinde hújjet nátiyje emes, juwmaqlawshı maqset emes, bálkim funktsiya, onı ámelge asırıwdıń zárúrli shárti esaplanadı. Mısalı, menejment, ilimiy, islep shıǵarıw iskerliginde hújjettiń ózi maqset emes, bálkim zárúrli, sonda da xızmet etedi, lekin tiykarǵı maqsetke erisiw ushın basqalar menen birgelikte qollanılatuǵın qaptal qural bolıp tabıladı. Sol múnásibet penen, hújjetli iskerlik tiykarǵı iskerlikti ámelge asırıwǵa járdem beretuǵın qaptal processlerden biri, hújjet bolsa aralıq maqset sıpatında isleydi. Hújjettiń tiykarǵı maqseti olardı tayarlaw, jıynaw hám saqlaw, qıdırıw hám paydalanıwdı shólkemlestiriw menen shuǵıllanatuǵın social mákemeler ushın, yaǵnıy redakciyalar, baspaxanalar, kitap sawdası, kitapxanalar, arxivlar, muzeyler, ilimiy hám texnikalıq informaciya shólkemleri ushın.
Hújjetli iskerlik tórtew tiykarǵı bólekten ibarat:
• hújjetler menen isleytuǵın ámeliyatshılar iskerligi;
• ámeldegi hújjet menejerleri jumısın tártipke soluvchi hám basqaratuǵın basqarıw iskerlik;
• hújjetler menen islewdiń aqılǵa say usılların tabıwǵa qaratılǵan ilimiy jumıs;
• ilimiy izertlewler nátiyjeleri hám hújjetler menen islewdiń aldıńǵı tájiriybelerin tarqatıw boyınsha informaciya iskerligi.
Hújjetli iskerlik processinde islep shıǵılǵan principler, qaǵıydalar, ámeliy usınıslarǵa, sonıń menen birge hújjetler menen islewdiń zamanagóy usıllarına aynalǵan ilimiy bilimler hújjetlestiriw metodologiyasın quraydı. Hújjetlerdi basqarıw metodologiyası ilimiy tıykarǵa tiykarlanǵan hám kóplegen strukturalıq bólimlerden ibarat bolıp, olardıń hár biri bólek túrdegi hújjet penen islewdiń evolyutsiyası tiykarında islep shıǵılǵan texnologiyası bolıp tabıladı. Ádette, hújjetler menen islew texnologiyası hújjetlerdi jıynaw procesiniń izbe-izligi menen ańlatpalanadı, arnawlı klassifikaciya kriteryaları boyınsha joqarı sapalı tańlawdan tartıp, saqlaw, qıdırıw hám paydalanıwdı shólkemlestiriwge shekem baradı.
Biraq hár bir túrdegi hújjet jámiyettiiń informaciya infrastrukturasındaǵı óz mashqalasın sheshedi, bul onıń forması hám mazmunınıń ayrıqsha qásiyetlerin belgileydi. Bunday ayrıqshalıqlardıń bar ekenligi hújjetlerdi hár túrlı usılda saqlaw, olardı qayta islew, tártipke salıw, dızbekte qıdırıwdı shólkemlestiriw hám taǵı basqalardı aldınan belgilep beredi. Sol múnásibet penen kitaplar menen islew metodikası udayı tákirarlanatuǵın baspalar menen islewden, dástúriy hújjetler menen islew metodologiyası mashinada oqılatuǵın hújjetler menen, menejment, ekonomikalıq finanslıq hújjetler hám patent hújjetleri menen islew metodologiyasınan parıqlanadı.
Hújjetler menen islew processleri olardıń ayrıqsha qásiyetlerin esapqa alǵan qaǵıydalar menen tártiplestiriledi. Bul qaǵıydalar ilimiy izertlewler nátiyjeleri hám olardıń nátiyjelerin ámeliy jumıslarda tuwrılaw bolıp tabıladı. Bul tarawda tóplanǵan tájiriybediń kontsentratsiyalanǵan ańlatpasın ańlatadı. Ulıwma alǵanda, hújjetlerdi basqarıw metodologiyası jeterlishe tolıq islep shıǵılǵan hám kitapxanatanıwshılıq, arxivtanıwshılıq, jumıs júrgiziw, patenttanıwshılıq, ilimiy hám informaciya iskerligi, sonıń menen birge dizayndı qayta islew hám saqlaw texnologiyaları bólimleri tárepinen usınıs etilgen; finanslıq, ekonomikalıq hám basqa hújjetler.
Do'stlaringiz bilan baham: |
