1-Tema : Jańa Ózbekstanda erkin hám abadan jasayıq!

8-Tema : “Azathámobodwatan, erkin hám párawan turmıs» - jumısımızdıń baspenen maqseti.
Ózbekstan Respublikasınıń Konstitusiyası azat hám suverenli mámlekettiń huqıqıy tiykarların jaratıw menen birge jámiyetimizdiń huqıqıy rawajlanıwında jańa dáwirdi baslap berdi.
Mámleketimiz ǵárezsizliginiń búgingi bas penen strategiyalıq maqseti - Azat hám obod watan, erkin hám párawan turmıs, bazar ekonomikasına tiykarlanǵan erkin demokratiyalıq jámiyet júzege keliw etiw bolıp tabıladı. Sol munasábet menen bir qatar tarawlarda túpkilikli reformalar ámelge asırılıp atır.
Basqarıw salasında jámiyet ómirin demokratiyalastırıw procesin jáne de tereńlestiriw, onıń izbe-izligi hám natiyjeliligin támiyinlew - mámleketimizde ámelge asırılıp atırǵan bul boyınshaǵı reformalardıń eń tiykarǵı baǵdarları bolıp tabıladı. Konstituciyamızǵa muwapıq, Ózbekstan demokratiyalıq mámleket bolıp tabıladı. Mámlekettiń demokratiyalıqlıǵın támiyinlew ushın áwele, mámleket hákimiyattiń ideologiyalıq hám siyasiy erkin pikirlikke tıykarlanıp nızam shıǵarıwshı, atqarıw etiwshi hám sud húkimetlerine bóliniwi ámelge asırılǵan. Konstitutsiyaning 7 - statyasına kóre, mámleket hákimiyattiń birdan bir dáregi xalq bolıp tabıladı. Bul Ózbekstan mámleketiniń xalqchilligini huqıqıy tastıyıqı bolıp tabıladı. Tap sonıń menen birge, xalıq hákimiyati húkimranlıǵı 2 - elementda «Mámleket xalıq erk-ıqrarın ańlatpa etip, onıń máplerine xızmet etedi. Mámleket shólkemleri hám lawazımlı shaxslar jámiyet hám puqaralar aldında juwapkerli» sıyaqlı normalar menen óz hákisin tapqan. Xalıq mápi ústinligi mámleketimizdiń tiykarǵı wazıypası bolıp tabıladı.
Tap sonıń menen birge, Konstituciyamızdıń 9 - statyasına kóre, jámiyet hám mámleket ómiriniń eń zárúrli máseleleri xalıq talqılawına usınıs etiledi, ulıwma dawısqa (referendumga) qóyıladı. Joqarıda aytıp ótkeni sıyaqlı xalıq hákimiyattıń birdan bir dáregi bolıp tabıladı
2010 - jıl 12 - noyabrinde Ózbekstan Respublikası Prezidenti Islam Karimovning Ózbekstan Respublikası Joqarı Jıynalısı Nızamshılıq palatası hám Senatining qospa májilisinde usınıs etken “Mámleketimizde demokratiyalıq islohatlarni jáne de tereńlestiriw hám puqaralıq jámiyetin rawajlandırıw konsepsiyasi”da mámleket hákimiyat hám basqarıwdı demokratiyalastırıw boyınsha, Ózbekstan Respublikası Konstituciyasiniń bir qatar elementlarına ózgertiw kirgiziw menen mámleket basqarıw salasın jáne de demokratiyalastırıwǵa erisildi. Mısalı, Konstituciyamızdıń Ózbekstan Respublikası Prezidenti kepilliklerine arnalǵan 93 - statyasınıń 8 - bandidagi atqarıw etiwshi húkimet toplamın dúzedi hám oǵan basshılıq etedi; gápi alıp taslanadı. Yaǵnıy bul menen Prezident atqarıw etiwshi húkimet iskerligine ta'luqli jumıslardan holi etilip, Ózbekstan Respublikasınıń Prezidenti Ózbekstan Respublikasında mámleket baslıǵı hám mámleket hákimiyat shólkemleriniń kelgenler halda iskerlik júrgiziwin hám de sherikligin támiyinlewi qaǵıydasın bekkemladi. Ózbekstan Respublikası Konstituciyasiniń 96 - statyası tómendegishe jańa tahrir etildi: “Mámlekettiń ámeldegi Prezidenti óz wazıypaların atqara almaytuǵın jaǵdaylarda onıń wazıypa hám kepillikleri waqtınsha Ózbekstan Respublikası Joqarı Jıynalısı Senati Baslıǵınıń moynına júkletiledi, bunda úsh ay ishinde, “Ózbekstan Respublikası Prezidenti saylawı tuwrısında”gi Nızamǵa tolıq muwapıq halda mámleket Prezidenti saylawı ótkeriladi”. Konstituciyamızdıń 98 - statyasına bolsa tómendegishe jańa qaǵıydalar kirgizildi: “Ózbekstan Respublikası bas penen ministri kandidati Ózbekstan Respublikası Joqarı Jıynalısı Nızamshılıq palatasına saylawlarda eń kóp deputatlıq ornın alǵan siyasiy partiya yamasa teń muǵdardaǵı deputatlıq orınlarındı qolǵa kirgizgen bir neshe siyasiy partiyalar tárepinen usınıs etiledi.
Bas penen ministr kandidati onıń ushın tiyislishe Ózbekstan Respublikası Joqarı Jıynalısı Nızamshılıq palatası deputatları hám Senati aǵzaları ulıwma sanınıń yarımınan ko'pi tárepinen dawıs penen berilgen táǵdirde tastıyıqlanǵan esaplanadı.
Ózbekstan Respublikası ministrler Mákemesiniń aǵzaları Bas penen ministr usınısına qaray Ózbekstan Respublikası Prezidenti tárepinen tastıyıqlanadi. Ózbekstan Respublikası Bas penen ministri hám Ózbekstan Respublikası Joqarı Jıynalısı Qanuchilik palatası ortasında qarama-qarsılıqlar turaqlı tús penen alǵan halda Nızamshılıq palatası deputatları ulıwma sanınıń keminde úshten bir bólegi tárepinen Ózbekstan Respublikası Ózbekstan Respublikası Prezidenti nomiga rásmiy kiritilgen usınıs boyınsha Ózbekstan Respublikası Joqarı Jıynalısı palatalarınıń qospa jıynalısı talqılawına bas penen ministrge salıstırǵanda isenimsizlik votumi bildiriw haqqındaǵı másele kiritiledi.
Bas penen ministrge salıstırǵanda isenimsizlik votumi tiyislishe Ózbekstan Respublikası Joqarı Jıynalısı Nızamshılıq palatası deputatları hám Senat aǵzaları ulıwma sanınıń keminde úshten eki bólegi dawıs penen bergen táǵdirde qabıl etilgen esaplanadı.
Bunday jaǵdayda Ózbekstan Respublikası Prezidenti Ózbekstan Respublikası Bas penen ministrin lawazımınan azat etiw boyınsha qarar qabıl etedi. Bunda Ózbekstan Respublikası ministrler Mákemesiniń pútkil quramı bas penen ministr menen birge iste'foga shıǵadı.
Jańa bas penen ministr kandidati Ózbekstan Respublikası Prezidenti tárepinen Ózbekstan Respublikası Joqarı Jıynalısınıń Nızamshılıq palatası daǵı barlıq siyasiy partiyalar fraksiyalari menen tiyisli máslahátlashuvlar ótkerilgeninen keyin, Ózbekstan Respublikası Joqarı Jıynalısınıń palatlariga kórip shıǵıw hám tastıyıqlawǵa usınıs qılıw ushın usınıs etiledi.
Joqarı Jıynalıs tárepinen bas penen ministr lovozimiga kandidat eki ret biykarlaw etilgen táǵdirde Ózbekstan Respublikası Prezidenti bas penen ministr lawazımın orınlawshın tayınlaydı hám Ózbekstan Respublikası Joqarı Jıynalısın tarqatıp jiberedi.”
Basqarıw salasındaǵı bul sıyaqlı demokratiyalıq islohatlarning ámelge asırılıwı álbette sol múqaddes jerde jasawshı miynetkesh puqaralarımızdıń baxıtlı turmıs keshirimleri ushın xızmet etedi.
Tariyxga názer taslasak, siyasiy tárepten azat hám erkin bolǵan dáwirlerde jurtımızdań social, ekonomikalıq, materiallıq turmısı gullep jasnaganini, kerisinshe, kolonizatorlik sharayatlarında ol tereń krizislardı basınan keshirgenin kóremiz.
Ekonomikalıq tarawda barlıq tarawdıń hám tarmaqlarda erkinlestiriw procesin izbe-izlik menen ámelge asırıw hám alıp barılıp atırǵan reformalardı jáne de tereńlestiriw, xojalıq jurgiziwshi sub'ektlerdiń ǵárezsizligin jáne de asırıw, isbilermenlik iskerligin rawajlandırıw jolındaǵı ámeldegi tosqınlıqlardı jónge salıw etiw ózgerisleriniń tiykarǵı baǵdarları bolıp tabıladı. Bazar munasábetlerin rawajlandırıwǵa qaratılǵan Ózbekstan ekonomikasınıń negizin túrme-túr sırtqı kórinisler degi múlk tashkil etedi. Mámleket qarıydarlar huqıqı artiqmashliǵin esapqa alıp, ekonomikalıq iskerlik, isbilermenlik hám miynet qılıw erkinshegi, barlıq múlk formalarınıń teń haqılılıǵı hám huqıqıy tárepten teppe-teń qáwipsizlik etiliwin kepillikleydi. Jeke múlk basqa múlk formaları sıyaqlı qol qatılmas hám mámleket qorǵawında bolıp tabıladı. Mal-múlkli tek nızamda názerde tutılǵan jaǵdaylarda hám tártipdagina múlkinen juda etiliwi múmkin.
Múlk iyeleri klasınıń qáliplesiwi jámiyette turaqlılıq hám ekonomikalıq ósiwdi kepillikleydi. Ózbekstan Respulikasi Puqaralıq kodeksiniń 167-statyasına tiykarınan, Ózbekstan Respublikasında múlk jeke hám ǵalabalıq múlk formalarında boladı. Puqaralıq kodeksiniń 207-statyasına tiykarınan, jeke múlk huqıqı shaxstıń nızam hújjetlerine muwapıq tárzde qolǵa kirgizgen buyım-múlkine iyelik qılıw, odan paydalanıw hám onı ıqtıyar etiw huqıqı bolıp tabıladı. Jeke múlk bolǵan buyım-múlktiń muǵdarı hám ma`nisi sheklenmeydi.
Nızam menen qadaǵan etilgen ayırım buyımlardan tısqarı hár qanday buyım-múlk jeke múlk bolıwı múmkin.
Sońǵı jıllarda mamalakatimizda kishi isbilermenlik, xızmet kórsetiw tarawların jedellik menen rawajlanıwına keń múmkinshilikler jaratılıp atır. Kishi biznes hám jeke isbilermenliktiń izbe-iz rawajlanıp barıwın támiyinlew arqalı biz mámleketimizde jámiyetimizdiń sociallıq-siyasiy súyenishi hám tiykarı bolǵan orta klasstıń qáliplesiwine hám onıń barǵan sayın bekkem bolıp barıwına erisip atırmız. Kishi biznes hám jeke isbilermenlik búgingi kúnde jámiyetimizdegi social hám siyasiy párawanlıqtıń kepilligine hám súyenishine, jurtımızda rawajlanıw jolınan aktiv háreketlendiretuǵın kúshke aylanıp barıp atır. Bazar ekonomikasın rawajlandırıw ushın nızamshılıq bazası qáliplestirilip atır, isbilermenlerge kóplegen múmkinshilikler yartilmoqda. Ózbekstannıń ekonomikalıq resursları islep shıǵarıwǵa xızmet etiwshi tábiy resurslar (meniral-shiyki buyımlar, jer hám suw resursları ), xalıq hám miynet resurslarınan ibarat. Ózbekstannıń tek bahalanǵan ulıwma meniral-shiyki buyımlar potensialı 3, 3 trln. AQSH dollarınan artıqroqni tashkil etedi. Ózbekstan Orta Aziyada tábiy gazdıń 40%, kómirdiń 55%, paxta tolasining 75% ni beredi. Ózbekstannıń jer resursları 44, 74 mln.gektardı tashkil etedi. Ruwxıy tarawda 1994 - jıl 23 - apreldegi Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń Pármanı menen Respublika «Ruwxıylıq hám bilim» jámiyetshilik orayı tuzildi. Milliy qádiriyatlardı qayta tiklew boyınsha ámelge asırılıp atırǵan ilajlar ruwxıylıqimizni rawajlandırıwda zárúrli áhmiyet kásip etip barıp atır. Ásirese, Bohovuddin Naqishband, Imom Buxoriy, Imom Termiziy, Axmad Farg'oniy, Ámir Temur, Jaloliddin Máńgiberdi, Mırza Ullıbek sıyaqlı ullı kelbetlerge, Buxara, Xiva, Shaxrisabz, Qarsı qalaları yubileylariga arnalǵan ilajlar, simpoziumlarni bólek aytıp ótiw kerek.