1-мавзу. Уй хўжалиги ижтимоий-иқтисодий фаолиятининг назарий-концептуал асослари

1.2.Иқтисодиётда пул, кредит ва банкларнинг узвий боғлиқлиги

Иқтисодий ҳамкорлик ва манфаатдорликни амалга оширишнинг иқтисодий механизми сифатида иқтисодиётда пулнинг роли қуйидагиларда кўринади:

• жамиятда меҳнат тақсимоти ва ишлаб чиқариш жараёнининг мавжудлиги иқтисодий ҳаётда пулнинг роли доимо ошиб бораверади;
• пул ишлаб чиқарувчи ва истеъмолчи ўратасида айирбошлаш воситаси сифатида муҳим рол ўйнайди;
• Пулнинг роли ва амал қилишига баҳо муҳим иқтисодий механизм ҳисобланади, товар ва хизматлар баҳосига қатор омиллар таъсир қилади. Хусусан, товар ва хизматларнинг сифати, унга бўлган талаб даражаси, сотиб олувчининг тўлов қобилияти ва бошқа қатор омиллар, шулар жумласидандир.

Пулнинг товар хўжалиги шароитида амал қилиши самарадорлигининг ошишига қатор омиллар таъсир қилади. Хусусан, улар қуйидагилардан иборат:

1.Иқтисодиётнинг барқарорлиги ва рақобатбардошлиги.

2.Марказий банкнинг мустақиллиги таъминланганлиги.

3. Аҳоли ва мижозларнинг банк тизимига ишончининг мустаҳкамлиги.

4. Инфляция даражасининг тегишли меъёрларда сақлаб турилиши.

Жамиятда товар - пул муносабатларидан кейинги вужудга келган муҳим ижтимоий - иқтисодий муносабатлардан бири кредит муносабатлари ҳисобланади. Кредит, пул каби иқтисодий категория бўлиб, пул маблағларининг самарали ишлашига, хўжалик юритувчи субъектлар ва жисмоний шахсларнинг ортиқча вақт ва маблағ сарф қилмасдан қўшимча пул маблағларига бўлган талабини қондиришда муҳим аҳамият касб этади. Кредит муносабатлари иқтисодий фанларнинг барча бўғинларида бевосита ёки билвосита алоҳида ижтимоий - иқтисодий жараён сифатида ўрганилади.

Жамиятда товар - пул муносабатларидан кейинги вужудга келган муҳим ижтимоий - иқтисодий муносабатлардан бири кредит муносабатлари ҳисобланади. Кредит, пул каби иқтисодий категория бўлиб, пул маблағларининг самарали ишлашига, хўжалик юритувчи субъектлар ва жисмоний шахсларнинг ортиқча вақт ва маблағ сарф қилмасдан қўшимча пул маблағларига бўлган талабини қондиришда муҳим аҳамият касб этади. Кредит муносабатлари иқтисодий фанларнинг барча бўғинларида бевосита ёки билвосита алоҳида ижтимоий - иқтисодий жараён сифатида ўрганилади.