1-мавзу. Мулк ва баҳолаш ҳақида умумий тушунчалар

ўзига лойиҳани амалга ошириш билан боғлиқ бўлган барча хавфларни қабул 
қилади.
Лойиҳавий молиялаштиришнинг бундай шакли буюртмачи учун энг қиммати 
ҳисобланади, чунки кредитор хавфнинг юқори даражаси учун тегишли 
компенсация олишга умид қилади. Қарз олувчига нисбатан регрессиз юқори 
рентабелликка эга бўлган ва рақобатбардош маҳсулотларни ишлаб чиқаришни 
таъминлайдиган лойиҳалар молиялаштирилади (фойдали қазилмаларни ишлаб 
чиқариш ва қайта ишлаш, газ ва нефтни қайта ишлаш саноати); 

 қарз олувчига нисбатан чекланган регресс билан («limited recourse 
financing»). Бу энг кўп тарқалган шакл бўлиб, унда лойиҳани молиялаштириш 
имкониятларини таҳлил қилиш давомида лойиҳани амалга ошириш билан боғлиқ 
бўлган барча хавфлар таҳлил қилинади. Улар буюртмачи билан пудратчи ўртасида 
тақсимланади.
Пудратчи объект қурилишини охиригача етказиш ва уни ишга тушириш 
хавфини, ускуналарни етказиб берувчилар етказиб беришлар ва ўрнатишнинг ўз 
вақтидалиги, комплектлилиги ва сифати билан боғлиқ бўлган барча хавфларни, 
буюртмачи объектни эксплуатация қилиш билан боғлиқ бўлган барча хавфларни ўз 
бўйнига олади. У кредиторга фақатгина муайян кафолатларни тақдим этади ва ўз 
активларини қисман гаровга қўяди. 
Қарз олувчига нисбатан чекланган регресс билан биргаликда активларни 
умумий баҳолаш учун мақбул бўлган минимал харажатлар тамойили 
қўлланилади. Унга мувофиқ маҳсулот таннархи фақатгина нормал бевосита 
харажатларни (материаллар, механизмларнинг иш вақти, иш ҳақи) ва мавжуд 
соҳавий стандартлар томонидан белгиланадиган билвосита харажатларни ўз ичига 

---

олади. Одатда таннарх оқилона чегарада корхонанинг муайян дастлабки