1-Мавзу: “Электрон бизнес асослари” фанининг предмети ва билиш усуллари (2 соат)

Qimmatliklar o’rin almashinish tamoyili. U moddiy boyliklarni bilimlar tizimi hamda axborot qimmatliklar bilan asta-sekin o’rin almashishidan iborat. Zamonaviy tovarlar qiymatida axborot qismining ulushi muntazam o’sib boradi. Shunga ko’ra Internetda mahsulot etkazuvchilar o’z kataloglari va takliflarini xaridorlarning muayyan guruhi (yoki bozor segmenti)ni hisobga olib tayyorlaydilar. Masalan, Staples ofis jihozlarini etkazib beruvchisi har doim mijozlarga faqat ularni qiziqtirish ehtimoli eng yuqori bo’lgan buyumlar nomlari ro’yxatidan iborat kataloglarni yuboradi.
Zamonaviy axborot tizimining asosiy elementi bo’lib elektron chip hisoblanadi.
Barcha texnik jihatdan murakkab buyumlarda ishlab chiqaruvchilar chiplardan maksimal darajada foydalanishga intiladilar.
Masalan, yanon va detroyt avtomobil kompaniyalari chiplar bilan maksimal jihozlangan kelajak avtomobillarini ishlab chiqdilar. Bunday avtomobilni qudratli Jahon Tarmog’i boshqaradi. Bugungi kunda ham ba’zi bir mashinalarda EHMga qaraganda ko’p elektron chiplar mavjud.
Ya’ni, buyumlarning tizimlariga yo’l bermoqda.
Internet-kompaniyalar qiymatini baholashda xuddi shu hol kuzatiladi. Internet-kompaniyaning iste’mol qiymati moddiy aktivlarni qiymati bilan emas, nomoddiy komponentlar bilan belgilanadi, xususan mavjud axborot resurslar hajmi, yangi ilmiy g’oyalar va loyihalar (masalan, yangi axborot texnologiyalari, biznes-modellari) bilan, kadrlar salohiyati va boshqalar. Bunda Internet-kompaniyalar qiymati an’anaviy iqtisodiyot tarkibida amal qilayotgan shunga o’xshash kompaniyalarga nisbatan, ularda ishlayotgan xodimlar soni yoki sotib olingan moddiy boyliklar hajmi o’zgarishdan ko’ra tez sur’atda o’sadi.
Globallashuv tamoyili. Internet-iqtisodiyot jahon miqyosida o’zaro yaqin bog’langan bozorlar majmuidan iboratdir. Internet-kompaniyalarning geografik joylashuvi hech qanday ahamiyatga ega emas. Tarmoqda har qanday biznes jahonning barcha mamlakatlariga bir zumda tarqatiladi. Xuddi shu tezlikda raqobatchilar ham paydo bo’lib, turli xatarlar soni o’sadi. Telekommunikatsiya sohasida biznes bilan shug’ullangan qudratli Amerika Internet-kompaniyalariga Isroil hamda bir qator Evropa mamlakatlarining shunga o’xshash kompaniyalari jiddiy raqobatni ko’rsatadi.