1 маъруза токсикологик кимё фани ва унинг фармация фанлари билан боғлиқлиги. Фаннинг асосий бўлимлари ва фан ўрганадиган умумий масалалар

Объектларни ташқи кўринишини текшириш ва баъзи
хусусиятларини аниқлаш.
Биообъектларни ташқи кўринишлари ёт моддаларни бўлиши, объектларни ранги, рН- муҳитини аниқлаш суд кимёгарига баъзан қандай заҳарли моддалар билан заҳарланган бўлиши мумкинлиги тўғрисида тахминий йўлланма бериши мумкин.
Шунинг учун бундай холларда суд кимёгари ўзи кимёвий токсикологик текширув режасида шу холатни ҳисобга олиши мумкин бўлади.
Объект ёт қўшимчаларни бўлиши: Баъзан объектни кўз билан ёки микроскопда ёрдамида кўрилганда, баъзи заҳарли моддаларга хос қўшимчалар бўлиши мумкин. Масалан: маргимуш оксидининг чиннисимон кристаллари, стрихнин нитритини призматик кристаллари, баъзи заҳарли ўсимликларни уруғи ёки ўсимлик бўлаклари. Бундай холатларда ёт аралашма пинцет ёрдамида объект таркибидан ажратиб олиниб тахмин қилинган моддага текшириш олиб борилади.


Объект ҳиди
Биообъект таркибида маълум хидларни бўлиши айрим моддалар билан заҳарланганликни кўрсатади. Масалан: аччиқ бодом хиди объект таркибида цианидларни борлигидан, пиридин асосларини хиди эса денатурланган спирт билан заҳарланганлигидан далолат бериши мумкин, фосфор органик бирикмаларни ўзига хос ҳиди ва хокозо. Объект таркибидаги ёт моддаларни хиди асосан объект чиримаган тақдирда яхши сезилади. Агарда объект чиришга учраган бўлса, у холда чириш маҳсулотлари ҳисобига заҳарли моддаларни ҳиди ўзгаради.


Объект ранги
Объектни ранги баъзи заҳарли моддаларга хос бўлиб, у кимё токсикологик текширувда суд кимёгарига йўлланма беради. Масалан: объектни сариқ ранги пикрин кислотаси, стрихнин, хроматлар, азот кислотаси билан заҳарланишга хос бўлса, қора ранг сульфат кислотасига хос ва хокоз.


рН-муҳитни аниқлаш.
Текширилувчи объектни рН -муҳитни аниқлаш баъзан олдиндан заҳарланишни тахминий қандай моддаларга хослигини кўрсатиб бериши мумкин. Муҳитни кислотали ёки ишқорийлигини асосан турли индикаторлар ёрдамида аниқланади. Масалан: Лакмус (5,0-8,0) , қизил конго (3,0-5,2), фенолфталеин (8,2-10,0) универсал индикатор қоғозлар. Турли индикаторлар ёрдамида рН -муҳитни аниқланганда агар рН- муҳит 3 ёки ундан кичик бўлса, асосан минерал кислоталар ёки кўп миқдорда органик кислоталар борлигидан далолат беради. Кучсиз кислотали шароит эса кўпинча органларда айниқса чириб қолган органларни ачиш жараёни содир бўлганини кўрсатади. Ишқорий шароит асосан объектни ишқор ёки карбонатларга текшириш олиб боришга йўлланма беради.