|
114. Imkoniyatlar va xavflarni baholash qanday amalga oshiriladi?
Javob
Korxona risklarini boshqarish (ERM) ichida biznes xatarlarni boshqarish va maqsadlariga erishish bilan bog'liq imkoniyatlardan foydalanish uchun tashkilotlar tomonidan qo'llaniladigan usul va jarayonlarni o'z ichiga oladi. ERM uchun asos yaratiladi xatarlarni boshqarishBu odatda tashkilotning maqsadlari (tahdid va imkoniyatlar) bilan bog'liq bo'lgan muayyan voqealarni yoki sharoitlarni aniqlashni, ularni ta'sir qilish ehtimoli va kattaligi nuqtai nazaridan baholashni, javob strategiyasini aniqlashni va monitoring jarayonini o'z ichiga oladi. Xavf va imkoniyatlarni aniqlash va faol ravishda hal qilish orqali biznes korxonalari o'zlarining manfaatdor tomonlarini, shu jumladan egalari, ishchilari, mijozlari, nazorat organlari va umuman jamiyat uchun himoya qiladi va qiymat yaratadi.
ERM, shuningdek, korxonani boshqarish uchun tushunchalarni birlashtirgan holda risklarga asoslangan yondashuv sifatida tavsiflanishi mumkin ichki nazorat, Sarbanes - Oksli qonuni, ma'lumotlarni himoya qilish va strategik rejalashtirish. ERM turli xil manfaatdor tomonlarning ehtiyojlarini qondirish uchun rivojlanmoqda, ular murakkab tashkilotlarga tegishli boshqaruvni ta'minlash uchun keng xavf-xatarlarni tushunishni istaydilar. Regulyatorlar va qarzlarni baholash agentliklari kompaniyalarning risklarni boshqarish jarayonlarini tekshirishni kuchaytirdilar.
Jons Xopkins universiteti Tomas Stantonning so'zlariga ko'ra, korxona xatarlarini boshqarish maqsadi ko'proq byurokratiyani yaratish emas, balki haqiqatan ham katta xatarlar haqida munozaralarga yordam berishdir
115. Biznes va axoli bandligi Javob
Inson, insoniy jamiyat va iqtisodiyot bir-biridan ajralmas tushunchalardir. Iqtisodiyot inson yordamida, uning manfaatlari yolida vujudga kelgan bolib, bir vaqtning ozida ham ayrim insonlarning, ham butun jamiyatning rivojlanishiga katta tasir korsatadi.
Zamonaviy iqtisodiyot fani iqtisodiyotni buyruqbozlik, bozor va aralash turlarga ajratadi. Buyruqbozlik iqtisodiyoti jamiyatdagi ishlab chiqarishda davlatning roli etakchi ekanligi bilan tavsiflanadi. Barcha mulk davlatga tegishli bolib, u tomonidan qabul qilinuvchi qarorlar iqtisodiyotning barcha soha va tarmoqlari uchun majburiy hisoblanadi. Bozor iqtisodiyoti tadbirkorlik faoliyati, xojalik hisob-kitoblari, tovar va xizmatlarni ayirboshlashga, talab va taklif ortasida tartibga solinuvchi nisbatga asoslangan iqtisodiyotdir. Uni bazida erkin tadbirkorlik tizimi deb ham atashadi. Aralash iqtisodiyot turli xil shakllarda bolib, bozor iqtisodiyoti va davlatning iqtisodiy jarayonlarni tartibga solishdagi ishtirokining uygunlashuvi bilan tavsiflanadi.
Otgan asrning 80-yillar oxirida buyruqbozlik iqtisodiyoti orniga bozor iqtisodiyoti kelib, u mos keluvchi bozor munosabatlari va mulkchilikning turli xil shakllarini olib keldi. Buyruqbozlik (markazlashgan) iqtisodiyotda boshqaruv «yuqoridan pastga» amal qilgan bolib, qabul qilinuvchi qarorlarning samarali va asoslanganligi taminlash uchun zarur bolgan teskari aloqa doim ham kozga tashlanmagan bolsa, bozor iqtisodiyoti va bozor munosabatlari faoliyat turini tanlashda erkinlikni, tadbirkorlik faolligi va raqobatni kozda tutadi. Bu erda moddiy baza bolib xususiy mulk xizmat qiladi, ishlab chiqarish samaradorligini oshirishni esa yuqori foyda olish ragbatlantiradi.
Bozor iqtisodiyoti qadimgi davrlarda vujudga kela boshlagan bolsada, uch yuz yildan beri amal qilib kelmoqda. Tovarlarni ayirboshlash zaruratidan kelib chiqqan bozor asta-sekinlik bilan jamiyatdagi iqtisodiy aloqalarning asosiy shakliga aylanib bordi. Bozor munosabatlarining rivojlanishi bilan odamlar tovarlarni ayirboshlash qandaydir sirli aloqalarga egaligini tushuna boshlagan bolib, ularni Adam Smit oz vaqtida «korinmas qol» deb atagan.
Hozirgi kunda bozor Adam Smit davridagi yoki K.Marksning «Kapital» asarida tasvirlangan bozorga unchalik oxshamaydi, albatta. Biroqning bozorning asosi sezilarli ozgarmagan. Narx, qiymat, raqobat, talab va taklif bularning barchasi bozor toifalaridir. Bozor mexanizmini togri tushunish uchun narx va qiymat ortasidagi farqni tasavvur qila olish, istemol va ayirboshlash qiymati nima ekanligini, raqobatning asosiy belgilarini bilish zarur.
Bu yerda yana bir narsaning ahamiyati bundan kam emas: tovar ayirboshlash sohasi sifatida bozor dinamikasi yuqori bolib, barqarorlik darajasi past hamda oz agentlariga talablari yuqoriligi bilan ajralib turadi. Bunday sharoitlarda korxonaning muaffaqiyatga erishuvi yuqorida aytib otilgan toifalardan tashqari bozor ehtiyojlari hamda tadbirkorlik tashabbusining mahsuldorligiga ham bogliq boladi. Kopchilikning hisoblashicha, iqtisodiyotga bozor tartiblarini kiritishning ozi yetarli, vaqtinchalik qiyinchiliklar otib ketishi bilan jadal suratlarda rivojlanish boshlanadi. Biroq amalda bunday bolishi mumkin emas.
Do'stlaringiz bilan baham: |
