1. Bozor iqtisodiyoti tizimini mohiyatini yoritib bering? Javob

2.Bozor iqtisodiyotining asosiy belgilari nimalardan iborat?
Javob
Bozor iqtisodiyotining asosiy belgilari quyidagilardan iborat:
1.tartibga solinmaydigan talab, ya’ni iste’molchilar (xaridorlar) o‘z ehtiyojlari va to‘lov layoqatlaridan kelib chiqqan holda nimani va qancha miqdorda sotib olishni o‘zlari belgilaydilar;
2.tartibga solinmaydigan taklif, ya’ni korxonalar va ularga tenglashtirilgan boshqa xo‘jalik sub’ektlari bozor talabi va resurslar imkoniyatlaridan kelib chiqqan holda chiqariladigan mahsulot nomenklaturasini (assortimentni) o‘zlari belgilaydilar;
3.talab va taklifni muvozanatlovchi erkin narx hosil bo‘lishi;
4.mahsulot (tovar) ishlab chiqarish va sotishda raqobat.
YUqorida sanab o‘tilgan, bir-birini inkor etmaydigan asosiy belgilar mavjud bo‘lganda bozor mexanizmi o‘zini-o‘zi tashqi muhitga moslashtirib, tartibga soladi va bu iqtisodiyotning samaradorligini belgilab beradi. O‘tish davri sharoitlarida bozorning moslashuvi bilan birgalikda iqtisodiyotning davlat tomonidan tartibga solinishi ham muhim ahamiyatga ega bo‘lib, bu bevosita boshqaruv shaklida ham, bilvosita soliq va kreditlar yordamida ham amalga oshirilishi mumkin.


3.Bozor iqtisodiyotining o‘ziga xos xususiyatlari nimalardan iborat?
Javob
Bozor iqtisodiyotining o‘ziga xos xususiyatlari quyidagilardan iborat:
1.uzoq muddatli, barqaror tarmoqlararo va mintaqalararo aloqalar asosida shakllangan hamda cheklanmagan diversifikatsiya jarayonlari bilan tavsiflanuvchi yagona bozor makonining paydo bo‘lishi;
2.bir tomondan «ehtiyojlarning ortishi», ikkinchi tomondan esa taklifning kengayishi;
3.narxga oid bo‘lmagan raqobat usullarining narxga oid bo‘lgan usullardan ustun kelishi;
4.raqobatlashuvchi ijtimoiy guruhlar, birinchi navbatda tadbirkorlar va yollanma xodimlar o‘rtasida ijtimoiy ziddiyatlarni bartaraf qilishga imkon beruvchi iqtisodiyotning ijtimoiy yo‘naltirilgan regulyatorlari;
5.tovar bozorlarida raqobatli munosabatlarni g‘irrom raqobat, iqtisodiyotning monopollashuvi va hokazolarga qarshi kurashga yo‘naltirilgan holda qonuniy va iqtisodiy markazlashgan tarzda tartibga solish;
6.aksiyadorlik va mulkchilikning boshqa jamoaviy shakllarini rivojlantirish vositasida har bir fuqaroni tovar bozorlarida raqobatli munosabatlarga jalb qilish uchun keng imkoniyatlar yaratish.