1 – мавзу: инвестицияларнинг иқтисодий мазмуни, моҳияти ва инвестиция жараёнларининг асосий босқичлари

Халқаро молия корпорацияси (ХМК) 1956 йилда ривожланаётган мамлакатлар хусусий секторини қўллаб-қувватлаш мақсадида ташкил этилган. Аъзо мамлакатлар сони 182 тани ташкил этади. ХМКнинг асосий вазифаси бўлиб, ривожланаётган мамлакатларда хусусий инвестор ва молия институтларига капитални самарали жойлаштиришга кўмаклашишда воситачилик қилиш ҳисобланади. ХМК бозор ҳолатига яқин шартлар бўйича 12 йил имтиёзли давр билан 3 йилдан 15 йилгача қарз беради. Қарийб 80% пассивлари молия бозорларидан жалб этилади, қолган 20%и эса ХТТБдан қарзга олинади. Одатда, ХМК бошқа инвесторлар иштирокидаги лойиҳаларни молиялаштиради, унинг улуши 25-35%ни ташкил қилади.
Инвестицияларни кафолатлаш бўйича кўп томонлама агентляк (МИГА) – 1988 йилда аъзо мамлакатларга хорижий инвестицияларни жалб этишни рағбатлантиришда кўмак бериш мақсадида ташкил этилган. Ҳозирда агентликка 174 та мамлакат аъзо бўлиб, жами ажратилган кафолатлари ҳажми 20,9 млрд. долларга тенг. Агентлик томонидан 2009 молия йилида 26 та лойиҳа бўйича 1.4 млрд. доллар миқдорида кафолатлар берилган.
Ушбу агентлик ривожланаётган мамлакатларга йўналтирилган ТТХИни рағбатлантириш мақсадида сиёсий рисклардан суғурталаш ёки кафолатлаш хизматларини таклиф этади.
Инвестицион низоларни тартибга солишнинг халқаро маркази (ИКСИД) — 1966 йилда ташкил этилган бўлиб, мақсади хорижий инвесторлар ва инвестицияларни жалб этувчи мамлакатлар ўртасида юзага келган халқаро инвестицион низоларни арбитраж кўриб чиқиш ва тартибга солиш механизмини таъминлаб беришдан иборатдир. Бундан ташқари ушбу марказ хорижий инвестициялар тўғрисидаги қонунчилик актлари ва халқаро низоларни арбитраж тартибга солиш соҳасида тадқиқот ишларини олиб боради. Ҳозирги вақтда марказга 143 та мамлакат.
Европа тикланиш ва тараққиёт банкн ЕТТБ — 1991 йилда ташкил топган ва унга 56 та мамлакат аъзо. ЕТТБ Марказий ва Шарқий Европа мамлакатларига бозор иқтисодиётига ўтиш бўйича ислоҳотларни ўтказишда кўмаклашади. Банк учун хусусий сектор ривожланиши, хусусийлаштириш жараёни, тўғридан-тўғри хорижий инвестицияларни жалб этиш, молия муассасалари ҳамда саноат секторини ташкил этиш ва мустаҳкамлаш, кичик бизнесни ривожланишини қўллаб-қувватлашга қаратилган устувор лойиҳа ва дастурлар бўлиб ҳисобланади.