1- ma'ruza. Odam va hayvonlar fiziologiyasi faniga kirish

Ichki muhit tushunchasi. Ichki muhit haqida so’z yuritib bundan 100 yil burun fransuz fiziologi Klod Bernar ²Mustaqil hayot kechirishning asosi ichki muhitning doimiyligidir² degan. Organizmdagi barcha to’qimalar va hujayralar o’zaro uzviy bog’lanib, ular faoliyati boshqarib boriladigan muhitda hayot bo’lishi mumkin. Bu holatni ta'riflash uchun amerikalik fiziolog Uolter Kennon 1929 yili ²Gomeastaz² tushunchasini kiritdi (yunoncha homois - o’xshash, bir xil holat).
Qon funksiyalari: 1.Nafas olish; 2.Ovqatlanish; 3.Ekseretor; 4.Gomeastatik; 5.Regulyator; 6.Kreator bug’lanish; 7.Termoregulyasiya; 8.Himoya.
Kreator bog’lanish deganda qon plazmasi va shaklli elementlari tomonidan organizmni informatsion aloqani amalga oshiradigan makromolekulalarning tashilishi tushu­niladi. Bu yo’l bilan hujayra ichida oqsillar sintezi bo­shqarib boriladi, to’qimalar tarkibiy qismi doimiy saqlanadi.
Aytib o’tilgan 8 asosiy funksiyadan tashqari, qon yana kuch uzatish funksiyasini ham bajaradi (yomg’ir chuvalchangi­ning siljishi, qisqichbaqasimonlarda kutikula po’stining yorilishi, hashoratlarda oyoq bo’g’imlarining yozilishi).
Qonning shaklli elementlari bilan plazmasi orasida ma'lum nisbat bor, buni gemotakrit deyiladi (shaklli ele­mentlar - 35-40 %, plazma 55 %).
Qon miqdori moddalar almashinuvi intensivligi bi­lan o’zgarib turadi, masalan, odatdagi otlarda u 7-8 bo’lsa, sportchi otlarda 14-15 ga yetadi., odamda 6-8.