0‘zbekiston respublikasi oliv va orta maxsus ta’lim vazirligi

tarbiyalanuvchilarmng o'zaro tarbiyaviy ta’siri, o'zaro mimosa- hatiari ham da faol faoliyati o'rtasidagi bogjanish. Tarbiyalanuvchilar bir-birlariga o’zaro ta’sir etish lari va mazkur imkoniyatdan oqilona foydalana olish tarbiya jarayonining ta'sirini kuchaytiradi. Ularning o'za­ro munosabatlarining barqarorligi, shuningdek, birgalikdagi faoliyati ularda jamoaviylik, o'zaro ishonch, mehribonlik, bir-birlari uchun qay- g'ura olish. hamdardlik. bag'rikenglik kabi fazilatlarning qaror topishiga ko'maklashadi;

tarbiya va o'zini-o‘zi tarbiyalashning intensivligi. 0^;z-o’zini tarbi- yalash - bu shaxsning o'zini, shaxsiy sifatlarini takomillashtirishidir, zamon talabiga javob beradigan darajada ongli intilishidir. O'z-o'zini tarbiyalash yaxshi tarbiya natijasida yuzaga kelib, shaxsning o‘z-o‘zini




kamolgayetkazishiga olih keladi. O'z-o‘zini tarbiyalash bevositatarbiya- lanuvchilar hayot mazmuni, ularning qizicjisblari, u yoki bu yosh davri- dagi xarakterga bogiiqdir. 0‘z-o‘zini tarbiyalash muhim ahamiyatga ega boTib. tarbiyalanuvchiga o'z imkoniyatlarini to'g'ri bahoiay olish, o’zi- dagi ijobiy va salbiy jihallarni aniqlay olish imkonini beradi;

• 
  tarhivakmuvchining "ichki olami "ga ta’sir etishning imensivligi (G.\. O'ukma). “Tarhiyalanuv chining ichki olami" deganda motiv. ehti- yoj, emotsiya. intellekt kabi laming birligi tushuniladi. Taj riba., bolaning ehtiyojlari orqali sinal ad igan tashqi muhit ta'siri uning yutug'i sifatida yuzaga keladi. Ay nan tarbiyaviy jarayonda tashqi ta’sir bolaning ichki mu v affaq i v atin i k u c h ayti rad i;
  
• 
  larbiyakmuvchihwda verbal va semnmotor jarayordarning rivojla- nish damjasi va pedagogik to si mi hisobga olish (G.I. O Tiki nag Ama- liyol koTsatadiki. hamma vaqt ham bolaning aqliy rivojlanishi uning verbal nutqi va harakatga doir sensomotor ko'rsatkichlariga mos kelaver- maydi. Nazariy bilimlarga os on va erkin tayanuvchi bolalar uchun ba'zan eiementar amaliy harakatlar, sohada. mehnat faoliyatiga doir operatsiv alarm, jismoniy mashqlavni bajarish qivin va murakkablik qiladi. Shuning uchun tarbiyalanuvchilarda verbal va sensomotor jarayonlarning rivojlanish dinamikasi bilan pedagogik ta’sirning uygTmligiga erishish lozim.
  

Tarbiya tamoyillari - bu tarbiyaviy i$h~ Tai biya tamoyillari _n[_ng yoTiahshiga, mazmuni ga, uslublari
va tashkil etilishiga, tarbiya jarayoninlng ishtirokchilari orasidagi munosa- batlarga qo'yiladigan asosiv talablar ifodalanadigan dastlabki qoidalardir.
Tarbiya jarayoni quyidagi tamoyillar asosida boshqariladi:
Maqsadga qaratilganligi va g ^!oyaviy yo ‘nalganligi. Tarbiya jarayo nida maqsadning aniq befgilanishi kuti lad igan natijaga erishishni ka- folatiaydi. Shuningdek. tarbiya jarayoni jamiyatni rivojlaniinshrung asosiv yoTialishlari, milliy g'oya va mafkura asosiga qurilishi lozim. Respublikamizda tarbiya jarayonining asosiv maqsadl sifatida vuksak ma’naviyatii shaxsni shakllantirish belgilab olingan. Yuksak ma’naviyai- li inson bilimli. ma'lum kasb-hunar sohibi, o‘z Vatanining sodiq fuqaro- sidir. 0 ‘z davlati. qonun lari ni biladigan va ularga amal qiiadigan, yurti bilan g‘ururlana oladigan inson. O’z Vatani boylikiarini saqlaydigan. uni yanada boyitadigan, go‘zalliklaridan bahramand boTadigan shaxs. U liar qanday zararlj iliatlarga qarshi kurashadigan, milliy va umuminsoniy qadriyatlarni avaylab asraydigan insondir.
54