0‘zbekiston respublikasi oliv va orta maxsus ta’lim vazirligi

maqsadga yo 'naltirilganUk. Tarbiya jarayoni - bu natijasi jamiyat uchun foydali shaxsni shakllanlirishga qaraliigan maxsus tashkil etiluvchi, boshqariluvchi va n azorat qilmuvchi tarbiyachi va tarbiy a lanuv chi] anting birgalikdagi faoliyati. Boshqacha aytganda. mazkur jaray on qo'yilgan maqsadga erishishga yo'naltirilgan tarbiyachi va tarbilanuvcbiiarning o'zaro hamkorligidir;

ho 'p qirrali jaray on. Tarbiya jarayoni ko'plab obyektiv va subyektiv omillarga bogTiq. Subyektiv omillar bolaning ichki ehtiyojlari bilan bogTiq bo*Isa, obyektiv omillar tarbiyaviy vazifalarni muvafTaqiyatli hal etishga yordam beradigan bola vashaydigan muhit sharoitlari bilan tav- siflanadi;

itzoq muddat davom etishi. Pedagogikada tarkib topgan qommiyatga ko‘ra tarbiya jarayoni in son tugTlganidan boshlab umrining oxirigacha davom etadi:

uzluksizligi. Tarbiya-tarbiya chi va tarbiyalanuvch darning izehil. ti- zimli o'zaro harakati jarayoni. Qo'yilgan maqsadga erishish uchun tarbi­yaviy ishlar tizimli yq'lga qo'yilishi lozim;

yaxlitligi. Ya’ni tarbiya jarayoni maqsad, vazifa, mazmuni. shakl. uslub va vositalarining birligi. Boiani tarbiyalash jarayoni jaxlit tavsifga ega boTganligi bois tarbiyaviy t a Timing ham toTaqonli boTishiga cri- shish lozhn;

variativligi. Tarbiya jarayoni xilma-xil ko'rinishda amalga oshirilib, mazkur holatda tarbiyalanuvchilaming individual rivojlanishidagi o'zi­ga xosliklar, tarbiyaviy jarayonga munosabati. ijtimoiy tajribalari alohida ahamiyat kasb etadi;

natijalurning oldindan amqlanmasligi. Tarbiya jarayonining murak- kabJigi shundaki, mazkur jaray on o'zmahsuliniyillardavomidako'rsatadi.




Kutilgan natijaga erishish ham tarbiyachining kasbiy mahoratiga, ham tarbiyalanuvchining shaxsiy faolligiga bevosita bogTiqdir;

• 
  ikki tomonlamalilik. Tarbiya jarayonining borishi ikki yo'nalishda amalga oshadi: tarbiyachi - tarbiyalanuvchi (to'g'ridando'g'ri aioqa) va tarbiyalanuvchi - tarbiyachi (qayta aioqa).
  

Tarbiva qonunivatlari - bu bir tomondan, Tarbiva qonuniyatlari .... '. .<* , , -
- ^{M J} Ljtimoiv hodisa siiatida tarbiyamng xusu-
siyatlari, ikkinchi tomondan, shaxsning rivojlanishi bilan bog’liq bo'lgan barqaror aloqalardir.
Tarbiya jarayonining quyidagi umumiy qonuniyatlari mavjud:

• 
  ijtimoiv muhitning obyektiv va subyektiv omillariga bog'liqligi. Ob- yektiv omillar tarhiyani tashkil etish shart-sharoitlari (moddiy-texnik, ijtimoiy. madaniy, sanitar-gigienik) orqali yuzaga cbiqsa. subyektiv omillarga tarbiyachi va larbiyalanuvchiiar, ularning o'zaro birgalikdagi harakati, murakkab aloqalar, psixologik muhit va boshqaiarni kiritish mumkin;
  
• 
  tarbiyamng shaxsning rivojlanishi bilan biriigi va o ‘zaro bog ‘iiqligi. Tarbiya jarayoni bolalarningyosh davri rivojlanishi xususiyatlarini hisob- gaolgan holda tashkil etihshi; qo'yilgan maqsad va vazifalar bolalarning yosb xususiyatlariga to'liq mos kelishi lozim;
  
• 
  faoliyat va munosabatni e hr of etish shaxsning ijtimoiy .qimmaili fazilatlarini shaMantirishning negizi va asosiy manbayi. Tarbiyalanuv­chi laming laohyatga jalb etish ofqali ularda mavjud jarayonga nisbatan munosabatni aniq baholay olish mumkin. 0*z navbatida munosabat bildi- ra olish tarbiyalanuvchining faoliyatga tayyorligini koTsatadi;
  
•