a va IV b yollari qurilganda III va IV bosh yoilarda faqat bir tomonlama harakat saqlanib qoladi. IV a va IV b yoilariga В— E yo‘nalishidagi yoiovchi poyezdlar harakati va E dan I park yoilariga qayta ishlash uchun qabul qilinadigan yuk poyezdlari o‘tkaziladi. IV a va IV b yollarini qurish D, £yo‘nalishida yoiovchi poyezdlari harakati ko‘payganda va II boshyol qurilganda tavsiya etiladi.
Saralash parkining oraliq joylashuvi ushbu parkning I va II qabul-jo‘natish yollari parklari bilan boglashni yengillashtiradi va A dan yuk poyezdlarini qabul qilish uchun II aqo’shimcha ye! quriiishini hamda Вga jo‘natish uchun II b yoi quriiishini talab etadi. II parkdan poyezd lokomotivlarining oiish yoli uzayadi. Saralash parkidan mahalliy vagonlarni yuk hovlisiga olib borish va olib kclish yollari yuk poyezdlarini jo‘natish yoilarini kesib oladi. Yoiovchi yollari va inshootlari, shuningdek, qabul-]o‘natish yoilari orasida joylashgan saralash parki o‘zaro ketma-ket joylashgan (7.10- b rasm) chizmada poyezdlar harakatidagi kesi- shuvlar kam boiadi, bunda punktlar bilan ko‘rsatiIgan ikkinchi bosh yoi tez yurar yoiovchi poyezdlari harakati yoki A—В yo‘nalishida bekatdan to‘xtamay oluvchi tezyurar poyezdlar ko‘p bolganda punktlar bilan ko‘rsatilgan qo‘shimcha parklarni tash- qi tomondan qurish mumkin boiadi: IV park A va Z>yo‘nalishidagi tranzit poyezdlari uchun, III park Еш Вyolialishidagi tranzit poyezdlari uchun moljallanadi. Ushbu chizmada lokomotiv xo‘jaligi mahalliy sharoitlarga qarab I park va yoiovchi inshootlari orasida ham joylashishi murnkin. E~D yolialishida yoiovchi va tranzit yuk poyezdlari harakati ko‘p bolganda IV b yoi bilan ko‘prikli kesishuviarni qurish mumkin boiadi. Inshootlari ketma-ket joylashgan bunday bekatlarni qollash asosan mahalliy sharoitlarga bogiiq. Bunday bekatlar shaharni qurish rejalashtirilayotganda va katta miqdorda vagonlar qayta ish- langanda qollanilishi mumkin. Ayrim holatlarda 7.8 va 7.10- rasm- larda keltirilgan tugun uchastka bekatlari to‘g‘ri poyezdlar oqimi bilan birga burchak osti yo‘nalish tranzit poyezdlarini ham olkazishi kerak boiadi. 7.8,7.9- rasmlardagi chizmalarda barcha burchak osti proyezdlari hamda boshqa chizmalardagi burchak osti poyezdlarining kobpchiligi o‘z yo'nalishi bo‘yicha qabul qilinib, shu yerdan jo‘natiladi. 7.9- rasmdagi chizmada esa B—E yolialishidagi burchak osti poyezdlarini quyi qismga qabul qilish tavsiya etiladi. 7.10- a rasmdagi chizmalarda esa D—A yo‘nalishidagi burchak osti poyezdlari I.park yollariga qabul qilinadi. 7.10- b rasmdagi chizmada esa B—Eva E—D yo‘nalishidagi burchak osti tranzit poyezdlariga III park yollari xizmat qiladi, burchak osti tranzit poyezdari bunday poyezdlarning yo‘nalishini o‘zgartirmay olkazish uchun bekatga kelish oldida maxsus boglovchi yollar qurilishi mumkin. BOB.
Uchastka bekatlarining chizmasini tanlash quyidagi holatlarni hisobga olgan holda variantlami texnik-iqtisodiy taqqoslash asosida bajarilishi kerak: yangi bir yoili liniyalarda birinchi bosqich qurilishi uchun uchastka bekatlarini kolidalang turda loyihalash kerak, bunda I va II darajali liniyalarda bekatlami kelgusida bo‘ylama yoki yarim bo‘ylama turda rivojlantirish imkoniyatlari e’tiborga olinadi; bo‘ylama va yarim bo‘ylama turdagi uchastka bekatlarini III va IV darajali liniyalarda qollash faqat yoiovchi binosi tomonidan katta yuk aylanmasi boigan korxona tarmoq yoilarining ulanishida yoki boshqa ayrim talablar asosida ko‘zda to‘tilishi mumkin; agar ikki yoili liniyalarda yoiovchi poyezlari miqdori kam boiib, yuk aylan- masining o‘sish jadalligi sekin boigan holatlarda yoki harakat miqdori katta boiib, qiyin topografik, geologik va boshqa mahalliy sharoitlarda ko‘ndalang turdagi uchastka bekatlarini qollash mumkin. Yangi uchastka bekatlarining loyihalari 1:2000 masshtabli gori- zontallari ko‘rsatilgan joy planida (bosh yoii trassasining ko‘rsatkichi bo‘yicha) tuziladi, mavjud bekatlami qayta qurish loyihasi esa mavjud bekatning geodezik planida tuziladi. Bunda barcha elementlari ko‘rsatilgan yollardan tashqari bekatning barcha inshootlari (yoiovchi, yuk, lokomotiv va vagon xo‘jaligi, texnik va xizmat binolari, olish joylari, signallar va boshqaiar) ham ko‘rsatiladi. Loyihalash uchun plan va profildan tashqari boshqa boshlanglch ma’lumotlar ham berilgan boiishi kerak: bular hisobiv muddat va kelajak uchun tranzit harakat va mahalliy ish miqdorlari, tarmoq voli 0‘tkazilishi lozim boigan korxonalarning joylashuvi, bekatning lokomotiv to.rtish tizimini tashkil qilish- dagi o‘rni va liniyada vagon xo'jaligining tashkil qilinishi. Loyihalash bekat turini va mahalliy sharoitlarni hisobga olgan holda bekatning asosiy inshootlarining joylanish chizmalarini tan- lashdan bosh lab, keyin inshootlarni hisoblashga o‘tiladi. Bekat yoi tarmoqlarini chizish planda bosh yoi holatini belgilash va
yoiovchi inshootlarini joylashtirishdan boshlash, yoiovchi poyezdlari qabul-jo‘natish va platformalarni, yoiovchilarga xizmat ko‘rsatish qulayligini hisobga olgan holda bajarish maqsadga muvofiq. Tezkor yoiovchi poyezdlari yoki ushbu bekatda to‘xtamay o‘tadigan tezyurar yoiovchi poyezdlari oladigan bosh yoilaming planini tuzishga alohida e’tibor berish kerak. Ushbu yollar strelkali olkazgichlarda burilmasligi kerak hamda yoiovchi platformalarini joylashtirish bilan bogiiq boigan bosh yollar egrilanishiga yol qo‘vmaslik lozim. Yangi va qayta qurilayotgan uchastka bekatlarining loyihalari kom- pleks bajariladi, bunda barcha inshootlarni, shahar rivoji va korxona yoilariga xizmat ko‘rsatish imkoniyatlarini hisobga olish iozim. Bekat- lami qayta qurishni loyihalashda mavjud inshoot va qurilmalardan maksimal foydalanishga harakat qilinadi. Barcha loyihalarda kelajakda bekatni rivojlantirish hisobga olinishi lozim. Shuning uchun kapital inshootlar va yollarning ko‘prikli kesishuv yollarini uzaytirish, yollar sonini ko‘paytirish, lokomotiv xo'jaligini rivojlantirish, yuk hovlilarini kengaytirish, bosh yollarning kelish yechimlarini tu- gun bekatlarida toliq yechish va shu kabilarga imkon yaratish kerak. Bekatning kelajak rivojlanishi va kesishuvlar uchun maydon hududi har xil qurilishlardan muhofaza etiladi. Uchastka bekatlarining loyihalari bekat tugunlarini profil va plani bo‘yicha loyihalash yo'riqnomalarining umumiy texnik me’yorlariga mos kelishi kerak. Uchastka va boshqa yirik bekatlarda bogiovchi yollar hamda poyezd tarkibini olib qo‘yish va vagonlarni omborxonalarga uza- tish yoilarining qiyaligi shu yollar bo‘ylab muomalada boigan tarkiblar massasiga va lokomotivlarnining tortish kuchiga mos boiishi, ammo 30%o dan oshmasligi kerak. Faqat elektrovoz va teplovozlar harakati uchun moljallangan olish yollarida qiyalik 40%o dan oshmasligi lozim. Bogiovchi va olish yoilarining, burilish uchburchagi yoilarining hamda tortish nimbekatlarini boglaydigan tarmoq yoilarining uzunligi 50 m dan kam boimasligi kerak. Yuk ortish-tushirish frontiga, binolarga, estakadalarga olib boradigan yollarni loyihalashda ushbu bino inshoot darvozasi yoki yuk fronti boshlanishidan profilda vertikal egrilikkacha boigan masofa shu joylarga tushirish-ortish yoki ta’mirlash uchun beriladigan vagon (lokomotiv seksiyasi)
uzunligidan kam bolmasligi kerak, qiyin hollarda qayla qitri- iayotgan yoilarda ushbu masofa 2 m gacha qisqarishi mumkin.
