0 ‘ т к I r h o s h I m o V

О ‘tkir Hoshimov
Ayol Berdiyevdan ko‘z uzmay, allanimalami gapirdi. 
Uzoq gapirdi. Awal vazmin, keyin bezovtalanib... Berdiyev 
quloq qoqmay tinglab o‘tirar, ora-chora bosh irg‘ab, ma’qul- 
lab qo‘yardi. Go‘yo tergovchi emas, tug‘ishgan ukasidek.
- Nima deyapti? - Koryagin xotinning gapini bo‘lib, 
Berdiyevdan so‘radi.
- Qizi ikkinchi marta sariq bo‘pti. Kasalxonada joy 
yo‘qmish...
- Nima, siz vrachmisiz? - Koryagin garchand ko‘nglida 
qizga achinsa ham, xunobi oshdi. Sigaret tutatdi.
- Erim qachon chiqadi, deyapti, - Berdiyev ayolning 
shuncha gapini lo‘ndagina tarjima qildi. - Ko‘rgani borishsa 
kiritishmabdi.
- 0 ‘zingiz yuristsiz-ku, Berdiyev! Tushuntiring. Tergov 
tugamaguncha svidaniye berilmaydi.
Berdiyev so‘zini tugatar-tugatmas, ayolning yuz ifodasi- 
da hayrat paydo bo‘ldi. Bir nimalami tez-tez gapirdi.
- Erim ochidan o‘lmaydimi, deyapti. Jumanovning bod 
kasali bormish, erta-indin sovuq tushsa, holi nima kechadi, 
deyapti... Haligacha ko‘mir olishmabdi. Qish kelyapti, nima 
qilamiz, deyapti.
,,Ko‘mir olmaganmish, - deb o‘yladi Koryagin ijirg‘a- 
nib. Ishlatsin xumchaga bosib qo‘ygan oltinlarini!“
- Aytib qo‘ying, Berdiyev! - dedi qovog‘ini solib. -
Albatta, qamoq - sanatoriy emas. Ammo qo‘rqmasin, eri 
ochidan o‘lmaydi! - Sigaretni yerga tashlash uchun yon- 
boshiga o‘girilgan edi, besh-o‘n qadam narida to‘dalashib 
turgan odamlarga ko‘zi tushdi. Olacha matodan ko‘ylak 
kiygan kampirlar, qora-qura yosh bolalar... Yaqin kelishga 
hayiqib, g‘uj bo‘lib turishibdi. „Tomoshabin yetishmayo- 
tuvdi o‘zi!“
- Ayting, - dedi goh Berdiyevga, goh xotinga qarab. -
Erining tezroq chiqishi va umuman, chiqish-chiqmasligi 
ko‘p jihatdan unga bog‘liq!

---

Uzun kechalar
109
Tarjima tugar-tugamas, ayolning ko‘zlarida umid yarq 
etdi.
- Nima xizmat bo‘lsa, tayyorman, deyapti.
- Mana bu boshqa gap! - Koryagin xotinning ko‘ziga si- 
novchan tikilgan ko‘yi ta’kidladi. - Har bitta so‘zimni aniq- 
ravshan tarjima qiling, Berdiyev. Buning gapini ham so‘zma- 
so‘z tarjima qilasiz. Biz, Jumanova, sizni so‘roq qilmoqchi 
emasmiz. So‘roq qilsak, chaqirtirib olardik. Shunchaki, suh- 
batlashgani keldik. Qancha ochiq gaplashsak, shuncha yax­
shi. Siz eringizning sog‘-salomat chiqib kelishini istaysizmi?
- Erimdan boshqa suyanchig‘im yo‘q, - Berdiyev qoida- 
ga binoan so‘zma-so‘z tarjima qila boshladi - Tepamda Xu- 
do turibdi. Erim begunoh!
- Shoshilmang, Jumanova. Begunoh odam qamalmaydi.
- Erimda gunoh yo‘q, - dedi xotin qaysarlik bilan.
- Beshta bolangizni o‘ylang, - dedi Koryagin uning 
ko‘ziga qattiq tikilib. - Qancha rost gapirsangiz, shuncha 
yaxshi. 0 ‘zingizga ham, bolalaringizga ham.
Ayol uzoq jimib qoldi. Ko‘ziga mung cho‘kdi. Nihoyat, 
past ovozda allanima dedi. Berdiyev uning so‘zlarini tarjima 
qildi.
- Bolalami o‘ylasa, erimni nega qamaydi, deyapti.
- Qonun oldida hamma bir. Beshta bolasi bo‘ladimi, 
o‘ntami. Lekin biz yordam berishga tayyormiz. Azbaroyi 
bolalari tufayli... Faqat... Jumanova ham bizga ko‘mak- 
lashishi...
Berdiyev taijimani tugatmasidan ayol chuqur xo‘rsinib, 
anchayin qat’iy ohangda nimadir dedi.
- Shunaqa bo‘Isa qizimni kasalxonaga yotqizinglar, qi- 
zim paxtada ishlab shu dardni orttirgan, deyapti.
- Yaxshi... - biqinini changallab turgan qiz (Natashenka- 
ning tengdoshi) tag‘in Koryaginning ko‘z o‘ngiga keldi.
Qizaloq masalasida yordam berishi mumkin.
U fikrini yakunlab ulgurmay, xotin tag‘in gapga qo‘shildi.

---

110