0 ‘ т к I r h o s h I m o V

Uzun kechalar
105
-
Noqulay bo‘ladi, Vasiliy Stepanovich! - Berdiyev tufli- 
sini yechib ayvonga chiqdi. - Odat shunaqa.
Koryagin istar-istamas xontaxta yoniga cho‘kkalarkan, 
ko‘nglida noxushlik sezdi.
„Boshlandi! - dedi injib. - 0 ‘rgildim odatlaringdan!“ -
yuzini o‘girib, bir nuqtaga tikilib o‘tiraverdi. Bir mahal 
Berdiyev emin-erkin shovqinlab gapirayotganini eshitib, 
boshini ko‘tardi. Ayvon oldida bo‘y-basti bab-baravar ik- 
kita bola turar, Berdiyev kulimsirab, bularga bir nimalami 
tushuntirar (ehtimol, nimanidir so‘rar) edi. Bolalar negadir 
iljayib javob qiladi. Papkasini muttasil salanglatadi. Biri- 
ning bo‘ynida galstuk, ikkinchisi galstugini yechib shimi- 
ning cho‘ntagiga suqqan, kissasidan bir uchi chiqib, osilib 
turibdi. „Jumanovning egizaklari. Beshinchi sinfda o‘qiydi. 
(Buyam protokolda bor.)“
Berdiyev nimadir degan edi, bolalar chug‘ur-chug‘ur 
qilib uyga kirib ketdi. Ayol paxta gulli choynak, to‘rtta piyo- 
la (qiziq, nega to‘rtta?) keltirib xontaxtaga qo‘ydi. Koryagin 
beixtiyor tag‘in zehn soldi. Yo‘q, har qalay, xotini Jumanov- 
dan qari ko‘rinadi. Ancha qari! Peshanasini ajin bosgan, 
ko‘zlari horg‘in... Ayniqsa, bo‘yni: toshbaqaning kosasiga 
o‘xshaydi. Qaynanasining gapi lop etib esiga tushdi. „Xotin 
kishi bo‘ynidan qariydi. Xotinni g‘am qaritmaydi, er qarita- 
di“. Naqadar dono ayol Nadejda Vasilyevna! Uyatsiz Juma- 
nov! 0 ‘zi pulni pul bilan o‘ynagan, suyuq ayollar bilan ish- 
rat qilgan. Sho‘rlik xotini bu yoqda... Feodal!
Ayvon zinasida tapir-tupur eshitildi. Maktab formasini ye­
chib, oyog‘iga etik kiyib olgan egizaklar bir nima deb g‘ujur- 
g‘ujur qila boshladi. Ayol oshxonaga yo‘l oldi. Dasturxonda 
yotgan nonga aynan o‘xshash bitta patimi teng ikkiga boiib, 
yarmisini unisiga, yarmini bunisiga berdi. Zipillab kelib 
ayvon peshida osilib yotgan ikkita etakni bolalariga tutqaz- 
di. Egizaklardan biri etakni qo‘ltig‘iga qistirib, non kavsha- 
gancha darvoza tomon ketdi. Ikkinchisi to‘satdan etakni yer-

---

106