Ў збекистон р еспубликаси о лий ва ўрта махсус таълим вазирлиги том он и д ан олий ўқув ю ртлари

Йўлбоп цемент-бетон
Йўлбоп цемент-бетон — махсус бетонлар турига киради. У авто- 
мобил йўллари ва аэродром қурилишларида ишлатилади. Йўлбоп
347

---

бетон қоришмаси epra ётқизилгандан кейин, қотиш даврида ало- 
ҳида эътибор қилиб туриш керак. Бунинг учун бетон қоришма юза­
си 3—4 кун муттасил нам ҳолатда бўлишини таъминлаш лозим. 
Унинг эгилишга ва ишқаланишга бўлган мустаҳкамлиги оддий бе- 
тонларга нисбатан юқори бўлмоғи зарур. Цемент-бетон йўллардан 
фойдаланилганда қиш кунлари яхмалак бўлмаслиги учун туз сепи- 
лади ёки ёз кунлари сув сепиб турилади.
Ўзбекистон иқлим шароитида қуёш нури ҳароратида унда ки­
ришиш деформацияси ҳосил бўлади. Шунингдек, йўлбоп цемент- 
бетонга зарб ва ишқаланиш кучи таъсири жуда катта. Йўлбоп це­
мент-бетон мустаҳкамлигига кўра қуйидаги жадвалда кўрсатилган- 
дек гуруҳларга бўлинади (12.9-жадвал).
12.9-жадвал
Йўлбоп цемент-бетоннинг гуруҳларга бўлиниши
т/р
Цемент-бетоннинг ишлатиладиган 
жойи
Мустаҳкамлигига кўра rypyvrapra 
бўлиниши, М П а (к г /с м 2)
Эгилиши
Сиқилиши
1
1, II тоифали йўлнинг юқори қатлами
В4 (5 0 )
В 3 0 (4 0 0 )
2
1, 11 тоифали икки қатламли йўлбоп 
бетоннинг қуйи қатлами
В 3,2 (40)
В 2 2 ,5 (3 0 0 )
3
III тоифали икки қатламли йўлнинг 
юқори қатлами
В 3,6 (4 5 )
В 2 7 .5 (3 5 0 )
4
III тоифали икки қатламли йўлнинг 
қуйи қатлами
В2,8 (3 5 )
В 20 (2 5 0 )
5
IV тоифали икки қатламли йўлнинг 
юқори қатлами
В 3,2 (40)
В 25 (3 0 0 )
6