Ortomiksoviruslar. Gripp virusi

Ortomiksoviruslar. Gripp virusi.
Gripp virusi Orthomyxoviridae oilasiga kiradi va uchta tipi A, B, S tafout qilinadi. Bulardan A tipi asosan epidemiya va pandimiya ko‘rinishlada o‘tadi. Gripp viruslari odamda, qushlarda va hayvonlarda kasallik keltirib chiqaradi. Gripp virusining o‘ziga xos xususiyatlaridan biri tabiiy sharoitda o‘z yuza (gemagglyutinin NA va neyraminidaza NA) antigenlarini o‘zgartirib turishidir. Rinositoskopik usul. Gripp va boshqa respirator virusli kasalliklarning laboratoriya diagnostikasida qo‘zg‘atuvchini tez aniqlash uchun qo‘llaniladigan ekspress usuldir. Kasal burninig pastki chig‘anog‘i yuzasidan (qirg‘og‘lari silliqlangan oynacha yoki pleksiglas plastinkasi yordamida) tamg‘a -surtma olinadi.
Tamg‘a – surtmalar quritilib, fiksasiya qilinadi va Romanovskiy-Gimza yoki fuksin, metil ko‘kida bo‘yaladi. Silindrik epiteliy, hamda degenerasiya bo‘lgan makrofaglar sitoplazmasida, leykositlarda qizil rangli keng qonturli kiritmalar joylashgan bo‘ladi.
Tekshirish uchun material bo‘lib, bemorning tomoq, burin halqum chayindilari va shu chayindilar bilan yuqtilgan hujayra kulturalari xizmat qiladi.
Virusologik tekshiruv. O‘tkir resperator virusli kasalliklarda tekshirish uchun material burin halqum chayindisi, balg‘am va boshqalar bo‘lishi mumkin. Patologik material hujayra yoki tovuq embrioniga yuqtirishdan oldin, ularning tarkibidagi boshqa mikroorganizimlarni yo‘qotish uchun antibiotiklar bilan ishlov berilib (pensillin, streptomisin 1000 TB ml) syentrifuga qilinadi. Virusologik ishlar hammasi bokslarda o‘ta steril sharoitlarda olib boriladi.
Viruslarni indikasiya va identifikasiya qilish usullari. O‘tkir resperator kasallik keltirib chiqaruvsi viruslarni indekasiya qilishda HPT, gemadsorbsiya, GAR va immunoflyuoressensiya usullaridan foydalaniladi. Immunoflyuoressent usul boshqa usullardan farq qilib (HPT, gemadsorbsiya, GAR) viruslar materialda juda kam miqdorda bo‘lsa ham ularni aniqlash imqonini berishi mumkin. Immunoflyuoressent usul bilan faqat viruslarni topish emas, balki paragripp viruslari, RSV, adenovirus va mikoplazmalar yuqtirilgan hujayra kultturalarida ham viruslarni identifikasiya qilish mumkin. Bundan tashqari viruslar hujayra kulturalarida yig‘ilib qolgandan so‘ng, KBR da adenoviruslarni, GART, KBR va spesifik zardoblar bilan neytrallash reaksiyalarida paragripp, tepki, qizomiq viruslarini bir-biridan farqlash mumkin.
Epidemiya yoki epidemiya oralig‘i davrlarida kasaldan ajratib olingan gripp virusining shtammlari ularning serologik tipini aniqlash uchun o‘rganiladi. Virus tiplari GATR yordamida spesefik zardoblar to‘plami bilan aniqlanadi.
Reaksiya natijasi geaagglyutinasiyaning tormozlanishi bilan belgilanadi. Virus (A, V yoki S) KBR yordamida defferensiasiya qilinadi. A virusining kenja tipi HoN1, N1N1. H2N2, H3N2, va boshqa antigenlar, gomologik tipga xos zardoblar to‘plami yordamida (GATR da differensiasiya qilinadi).