Зиѐвуддин Раҳим 2 бисмиллаҳир роҳМАНир роҳийм!

ИЛОВА 
НАМОЗ ФАРЗЛАРИ 
Намозда ўн иккита фарз амал бор. Намоздан ташқарида олтита фарз амал бўлиб, улар “намоз 
шартлари”, намоз ичидаги олти фарз эса “намоз рукнлари” дейилади. 
Намоз шартлари қуйидагилар: 
1. Тана пок бўлиши (Таҳоратсиз бўлса, таҳорат олиш, жунуб бўлса, ғусл қилиш). 
2. Кийим пок, авратни беркитадиган бўлиши. 
3. Намоз ўқиладиган жой пок бўлиши. 
4. Намоз вақти кириши (Вақти кирмай туриб ўқилган намоз фарз ўрнига ўтмайди). 
5. Намозни қиблага юзланиб ўқиш. 
6. Намоз ўқишга ният қилиш. 
Намоз рукнлари қуйидагилар: 
1. Такбири таҳрима (“Аллоҳу акбар” деб намозга кириш). 
2. Қиѐм (намозда тик туриш. Соғлом киши тик туриши фарз. Агар бемор бўлса, ўтириб, бунга 
ҳам қодир бўлмаса, ѐнбошлаб ўқиш мумкин). 
3. Қироат (намозда Қуръон суралари ѐки оятларини ўқиш). 
4. Рукуъ қилиш (икки қўл тирсакларини букмасдан тиззаларини ушлаган ҳолда бошни эгиш. 
Бунда бел тўғри қилиниши, бош билан бел бир текисда бўлиши керак). 
5. Сажда қилиш (пешонани ерга қўйиш. Бунда ҳам бел тўғри бўлиши шарт). 
6. Қаъдаи охир (охирги қаъдада ташаҳҳуд миқдорича ўтириш). 
Агар бу амаллардан биронтаси тарк этилса ѐки нотўғри бажарилса, намоз бузилади, уни 
қайтадан ўқиш лозим бўлади. 
НАМОЗ ВОЖИБЛАРИ 
1. Фарз намозларининг икки ракатида, витр, нафл (жумладан, таъкидланган суннат) 
намозларининг ҳамма ракатида Фотиҳа сурасини қироат қилиш. 
2. Фарз намозларининг аввалги икки ракатида, витр, нафл (жумладан, таъкидланган суннат) 
намозларининг ҳар бир ракатида Фотиҳа сурасидан сўнг зам сура ўқиш. Зам сура камида қисқа уч оят 
ѐки узун бир оятдан иборат бўлади. 
3. Зам сурани Фотиҳадан кейин ўқиш. 
4. Имом намозга ўтганда овоз чиқариб ўқиладиган намозларни (бомдод, шом, хуфтонни) 
жаҳрий, овоз чиқармай ўқиладиган намозларни (пешинни, асрни) махфий ўқиши. 
5. Қиѐм, рукуъ, сажда каби рукнларни ўз ўрнида, тартиб билан бажариш. 
6. Рукуъда, саждада, қолган барча арконларда аъзолар таскин топиши, мазкур рукнларни 
хотиржамлик билан бажариш. 
7. Саждада бурун билан пешонанинг баравар ерга тегиб туриши. 
8. Уч, тўрт ракатли намозларнинг иккинчи ракатида ҳамда намоз охиридаги ўтиришда 
“Аттаҳиѐт” ўқиш. 
9. Аввалги қаъдада ташаҳҳудни ўқиб бўлгач, кечиктирмай учинчи ракатга туриш. 
10. Намоздаги вожиб амаллардан биронтаси эсдан чиқиб тарк этилса, саждаи саҳв қилиш. 
11. Намоз охирида “Ассалааму алайкум ва роҳматуллоҳ” деб салом лафзи билан чиқиш. Салом 
елкага тўла юзлангандан кейин берилади. 
12. Витр намозининг охирги ракатида “Қунут” дуосини ўқиш. 
13. Рамазон ва Қурбон ҳайити намозларининг ҳар ракатида учтадан қўшимча такбир айтиш. 
Мазкур вожиб амаллардан биронтасини эсдан чиқариб тарк этган киши намоз охирида саждаи 
саҳв қилиши вожиб. Саждаи саҳв қилиш тартиби бундай: имом охирги қаъдада ташаҳҳудни ўқигандан 

---

134 
сўнг ўнг томонига салом беради
297
. Кейин икки марта сажда қилиб, яна ташаҳҳудни, салавотни 
ўқийди. Шундан сўнг икки томонга салом бериб намоздан чиқади.