Ózbekstan respublikasí joqarí HÁm orta arnawlí bilimlendiriw ministrligi nawayí MÁmleketlik kanshilik instituti



Download 13,48 Mb.
bet31/125
Sana17.01.2022
Hajmi13,48 Mb.
#380248
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   125
Bog'liq
OMK Ximiya-21j

VODOROD BAYLANIS

  • Vodorod atomi joqari teriselektrleniwshilikke iye bolg’an atomlar F, O, N, Cl, S lar menen baylanisqan molekulalar arasinda ju’zege keletug’in baylanis  vodorod baylanis  delinedi. Vodorod baylanis –Teris elektrleniwshiligi u’lken bolg’an atomlardin’

  • (F, O, N, Cl, Br, S, I) vodorod penen birikpesinde vodorod uliwma on’ ha’m qon’si teris atom menen o’zara baylanis payda etedi, bul vodorod baylanis delinedi. Vodorod baylanis en’ ku’shsiz baylanis.

  • Vodorod baylanis tu’sinigin 1880 jili M.А.Ilinskiy ha’m N.I.Beketovlar pa’nge kiritken.

Bunday molekulalarda uliwma elektron jubi teriselektrleniwshiligi joqari bolg’an atom ta’repke ku’shli jiljig’anlig’i sebepli, vodorodtin’ on’ zaryadi kishi ko’lemde toplanip, proton basqa atom yaki ionnin’ bo’linbegen elektron jubi menen o’zara ta’sirlesedi ha’m oni uliwmalastirip aladi. Na’tiyjeda vodorod baylanis ju’zege keledi.

H:F H-F...H-F...H-F

 H  : O : H H - O...H - O ...H – O

  


H H H

Vodorod baylanis kovalentli baylanisqa salistirg’anda anag’urlim bos boladi. Kovalent baylanis energiyasi 150-400 kj/mol, vodorod baylanis energiyasi bolsa 8-40 kj/mol. Vodorod baylanis ko’pshilik zatlardin’ qa’siyetlerine ta’sir etedi. Juqorida keltirilgen suw ha’m vodorod ftorid molekulalari arasinda ku’shli vodorod baylanisi olardin’ qaynaw temperaturasinin’ joqari boliwina sebep boladi. Tap sonday du’zilistegi H 2S, H2Se, HCl, HBr lerdin’ qaynaw temperaturalari to’men, sebebi olardag’I vodorod baylanislar bos.

Vodorod baylanis organikaliq birikpeler molekulalari arasinda da payda boladi.
/ O...H-O\

CH3 O-C C-CH3

\ O-H...O /

U’lken molekulalarda vodorodliq baylanis bir molekula ishinde de payda boladi. Salicil kislota molekulasinda karboksil ha’m gidroksil gruppalari arasinda vodorod baylanis payda boladi. Beloklar, nuklein kislotalar, kraxmal, cellyuloza molekulalarinda ku’shli vodorod baylanisi bar.




Download 13,48 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   125




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish