Ózbekstan respublikasí joqarí HÁm orta arnawlí bilimlendiriw ministrligi nawayí MÁmleketlik kanshilik instituti

1) atom orbitallar yamasa valentlik baylanıslar usılı:

2) molekulyar orbitallar usılı

Atom orbitallar usılı menen ximiyalıq baylanıstın’ payda bolıwın tu’sindiriw teoriyası Geytler h’a’m London ta’repinen jaratıldı. Bul teoriyag’a muwapıq molekulada elektronlar atom orbitallarda jaylasqan boladı. Bul usılda tiykarıan to’mendegi to’rt sha’rt na’zerde tutıladı:

1) o’z-ara birigiwshi atomlarda elektronlardın’ spinleri qarama-qarsı bag’ıtqa iye bolıwı kerek.

2) bir-birine ta’sir etiwshi atomlardın’ elektron bultları bir-birin qaplawı kerek. Ximiyalıq baylanıstın’ payda bolıwında elektronlar bultı bir-birin qaplawı na’tiyjesinde olardın’ tıg’ızlıg’ı artadı, atomlar-ara aralıq bolsa kemeyedi.

3) eger, birigiwshi atomlardag’ı elektronlardın’ bultları o’z-ara mu’yeshlerge iye bolsa, birigiw na’tiyjesinde payda bolg’an molekulada atomlar bag’ıtlang’an valentlikler ko’rsetedi.

4) valent baylanıslar payda bolıwında sol atomnın’ tu’rli orbitalları gibridlene aladı.