Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1998 йил 27 июлда “Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Тарих институти фаолиятини такомиллаштириш тўғрисида”ги қарорида ўзбек халқи ва унинг давлатчилиги тарихини холисона ўрганишнинг илмий асос-ларини

ПАЙТ ВА ШАРТ ЭРГАШ ГАПЛИ ҚЎШМА ГАПЛАР
Пайт эргаш гап бош гапдаги иш-ҳаракат, воқеа-ҳодисанинг содир бўлиш пайтини билдиради.
Форс тилида пайт эргаш гаплар бош гапга боғловчи ва боғловчи ўрнидаги пайт маъносини билдирувчи сўзлар воситаси билан боғланади. Булар қуйидагилар:  وقتیکه вақтикэ – вақтики;  چون чун – қачонки.
Боғловчи ва боғловчи ўрнидаги сўзлар воситаси билан бош гапга боғланадиган пайт эргаш гаплар бош гапдан олдин келади. Масалан:
وقتیکه در آمدم او خوابیده بود Вақтикэ даромадам, ў хобидэ бўд. – (Мен) уйга кирганимда, у уйқуда эди.
Пайт эргаш гапнинг боғловчилари гап бошида келади. Фақат кэ боғ-ловчиси бундан мустаснодир, яъни бу боғловчи гап ичида – гапнинг бирор бўлагидан сўнг келиши мумкин:
هواکه سرد شد از خانه بیرون نرفتیمҲавокэ сард шўд, аз хонэ бирун нарафтим – Ҳаво совиб кетгач, (биз) уйдан ташқарига чиқмадик.
Пайт эргаш гапларда гапнинг кесими турлича замонларни кўрсатувчи феъллар билан ифодаланиши мумкин.
Агар иш-ҳаракат ўтган замонга доир бўлса, эргаш гапнинг кесими ўтган замон феълларининг бири билан, агар иш-ҳаракат ҳозирги замонга оид бўлса, эргаш гапнинг кесими ҳозирги-келаси замон феъли билан, агар иш-ҳаракат келаси замонга тегишли бўлса, эргаш гапнинг кесими ҳозирги келаси ёки келаси замон аниқ феъли билан ифодаланади.
Шарт эргаш гапли қўшма гаплар. Шарт эргаш гап бош гапдаги иш-ҳаракатнинг қандай шарт билан бажарилишини билдиради.
Форс тилида шарт эргаш гап бош гапдан олдин келади ва бош гап биланاگر  (агар) боғловчиси орқали боғланади. Шарт эргаш гапнинг кесими шарт мазмунининг характери ва пайтига кўра тегишли замон феъл шакллари билан ифодаланади.
Агар эргаш гаплардаги шарт келаси замонга доир бўлиб, аниқ воқеани ифодаласа, эргаш гапнинг кесими феълнинг орзу-истак шакли, бош гапнинг кесими эса феълнинг ҳозирги-келаси, келаси замон шакллари билан ифодаланади.
اگر سرت درد میکوند به دبیرستان نروАгар сарат дард микунад, бэ дабирэстон нарав – Агар бошинг оғриётган бўлса, мактабга борма.
Шарт эргаш гапли қўшма гапларда  اگر(агар) боғловчиси ўрнида  هرکه  ҳаркэ,  هر کسیکهҳар касикэ – кимки,  هرچیزیکهҳар чизикэ –  нимаикисўзлари ҳам келиши мумкин.