Œзбекистон республикаси



Download 7,23 Mb.
Pdf ko'rish
bet126/138
Sana22.02.2022
Hajmi7,23 Mb.
#90031
1   ...   122   123   124   125   126   127   128   129   ...   138
Bog'liq
binolar zilzilabardoshligi

 
123-
расм. Датчикларнинг иншоотда жойлаштириш схемаси. 
 
а, б-кўндаланг (бўйлама) қирқим; в, г иншоотнинг режада кўриниши.
Ушбу сейсмометрик канални ташкил қилувчи элементларига қисқача 
тўхталиб ўтамиз.
 
Виброграф (сейсмометр)лар. Бугунги кунда бинолар сейсмик 
мустаҳкамлигини натуравий тажрибада ўрганишда инерцион виброграф 
(сейсмометр)лардан кенг фойдаланилмоқда. Иншоот (бино)лар тебранма ҳаракат 
кўчиши, кўчиш тезлиги ва тезланишини қайд қилишда электродинамик инерцион 


246 
датчиклар ишлатилади. Нисбий кўчишларни қайд қилиш лозим бўлиб қолганда 
аралаш характердаги эластик элементлардан ташкил топган (скоба, халқа 
шаклидаги) датчиклар динамик зўриқиш ҳолати деформациялари тензометрик 
аппаратура ёрдамида қайд қилинади. Сейсмометрик каналларни ташкил 
қиладиган 
электродинамик 
сейсмометр 
(виброграф)ларнинг 
асосий 
характеристикаларини келтирамиз.
ВЭГИК русумли сейсмометр вертикал ёки горизонтал йўналишдаги 0,001-2 
мм амплитудали тебраниш частотаси 1-100 Гц. бўлган кўчишларни вақт бўйича 
қайд қилишга мўлжалланган.
ГБ-IV русумли гальванометрлар билан биргаликда сейсмометрик канал 
тузиш орқали улар ёрдамида тебранма ҳаракат тезлигини қайд қилиш мумкин.
СМ-3 сейсмометри СМ-2 русумли сейсмометрнинг такомиллашган варианти 
бўлиб, тебранма ҳаракат амплитудаси 5 мм.гача бўлган тебранишларни қайд 
қилишда ишлатилади. СМ-3 сейсмометри универсал характерда бўлиб, унинг 
ёрдамида вертикал ҳамда горизонтал йўналишдаги тебранишларни қайд қилиш 
мумкин. Худди юқорида келтирилганидек мазкур сейсмометр ГБ-IV 
гальванометри билан биргаликда канал йиғилса тебранма ҳаракат тезлиги қайд 
қилинади.
ОСП-Г ва ОСП-В русумли сейсмометрлар горизонтал ва вертикал 
йўналишдаги тебраниш частотаси диапазони 0,7-30Гц ва тебранма ҳаракат 
тезлиги 1,25 м/с гача бўлган тебранишларни қайд қилишда ишлатилади. Ушбу 
сейсмометр магнит-электрик ўзгарткич мосламали ҳамда чизиқли кўчувчи 
инерцион масса тизимдан ташқил топган. Ушбу сейсмометрдан тебранма ҳаракат 
тезлиги ва тезланишини қайд қилишда фойдаланилади.
С-5-С магнитэлектрик ўзгарткич тизимли маятникли сейсмометр бино ва 
иншоотлар ҳамда грунтларнинг ўртача кучли зилзила ва портлаш таъсиридаги 
тебранишларни қайд қилишга мўлжалланган.
Мазкур сейсмометр кўчишни қайд қилиш (сезгирлик) диапазони 0,01 мм.дан 
15 ммюгача бўлиб, объект тебраниш даври 0,01-0,5 сек бўлган ҳолларда 
ишлатишга мўлжалланган. Бу сейсмометрлар ёрдамида объектнинг тебранма 
ҳаракат кўчиши ва тезлигини қайд қилиш мумкин.
ВБП-3 русумли магнитэлектрик ўзгарткич тизимли маятникли сейсмометр 
кучли зилзилалар таъсирида бино ва иншоотлар ҳамда грунтларнинг 
тебранишларини, ер ости портлашлари таъсирининг яқин масофадаги 
тебранишларини қайд қилишда фойдаланилади. Уларнинг кўчишларини қайд 
қилиш диапазони 1-100 мм, тебранма ҳаракат частотаси 1-100 Гц. бўлиб, улар 
юкланиш даражаси 30-50 g бўлган ҳолларда ишлатишга мўлжалланган.

Download 7,23 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   122   123   124   125   126   127   128   129   ...   138




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish