Ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлша вазирлиги тиббий таълимни ривожлантириш маркази тошкент педиатрия тиббиёт институти

Идрок ва унинг бузилишлари.
Идрок
бу атрофдаги нарса ва ҳодисаларнинг миямизда бир бутунлигича акс 
эттирилишидир. Идрок жараёни ҳам сезги жараёни каби нарса ва ҳодисаларнинг 
бевосита сезги органларимизга таъсир қилиши натижасида амалга ошади.
Идрокнинг асосий характеристикасига қуйидагилар киради: константлик, 
предметлилик, бутунлик, умумлашганлик.

---

28 
Константлик 
(
доимийлик) – ташқи муҳит ўзгарганида ҳам идрок қилинаётган 
предметнинг шакли, ранги ва бошқа хусусиятлари ўзгармаган ҳолда идрок қилиниши. 
Предметлилик – 
бунда предметлар бир бири билан боғланмаган сезгилар 
сифатида эмас, балки фазо ва макондаги бир бутун яхли жисм сифатида қабул 
қилинади. Бу ҳолат айниқса жисмни ҳаёлан атрофдаги фондан ажратиб олиш 
жараёнида намоён бўлади. Шундай қилиб, идрок қилинаётган реаллик доим икки 
кўринишга бўлинади: жисм – идрок қилинаётган объект ва фон – шу жисмни ўраб 
турган ташқи муҳит.
Идрокнинг бутунлиги 
ўзаро бир бири билан боғланган икки аспектдан иборат: 
турли хил элементларни бир бутунга йиғиш ва ташкил этилган бутунликнинг 
элементлар сифатига (муайян чегаради) боғланмаганлиги. Бунда идрок қилинаётган 
предмет тўлиқ бўлмаганида ҳаёлан унинг етишмаган қисми тўлдирилади.
Идрокнинг умумлашганлиги 
– 
идрок қилинаётган ҳар бир предметнинг бирон 
бир синфга киритилиши. Идрокнинг умумлашганлиги объектларни нафақат таниш ва 
классификациялашга имкон беради, балки уларнинг баъзи хусусиятларини олдиндан 
кўра билишга ёрдам беради. Идрокнинг бошқа хусусиятларига унинг ҳажми, 
аниқлиги, тўлиқлиги ва тезлиги киради.
Идрок ҳажми 
– 
идрокнинг бир актида инсон қабул қила оладиган объектлар 
сони. 
Идрок аниқлиги – 
идрок қилиш жараёнида