Ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлша вазирлиги тиббий таълимни ривожлантириш маркази тошкент педиатрия тиббиёт институти

 
пайдо бўлган образнинг
 
идрок 
қилинаётган объектга тўғри келиши. 
Идрок тўлиқлиги 
- 
идрок қилиш жараёнида
 
пайдо бўлган образнинг
 
идрок 
қилинаётган объектга мослиги даражаси.
Идрок тезлиги – 
предметни адекват идрок қилиш учун зарур бўлган вақт 
бирлиги. 
 
Идрок бузилишлари
. 
Клиникада идрок бузилиши муҳим аҳамиятга эга, чунки улар соматик ёки 
психологик асосда келиб чиқиши мумкин ва патология белгиси ҳисобланади.
Қуйидаги идрок ўзгаришлари фарқланади: 
психосенсор бузилишлар, агнозия, 
иллюзиялар, галлюцинациялар ва псевдогаллюцинациялар.
Психосенсор бузилишлар
– 
идрок қилинаётган объектни формаси, ҳажми, улар 
ўртасидаги масофани идрок қилишдаги хатоликлардир. Уларнинг қуйидаги турлари 
мавжуд: диплопия (икки карра идрок қилиш), полиопия (образларнинг кўплиги), 
макропсия (катта ўлчамда идрок қилиш), микропсия (кичик ўлчамда идрок қилиш), 
дисморфопсия (деформация ҳолатида, яъни пачоқ эзилган тарзда идрок қилиш), 
порробсия (узоқ ёки яқинда идрок қилиш). 
Психосенсор бузилишлар қуйидаги ҳолатлар асосида келиб чиқади: турли хил 
генезга эга бўлган бош миянинг органик касалликларида ( менингоэнцефалит, 
жароҳат, ўсимта, қон томирлари аневризми, энцефалопатия ва б.), экзоген характерли 
ўткир интоксикацияларда ( алкогол ва наркотик мастлик).
Агнозия –
нарса ва ҳодисаларни таний олмаслик. Агнозия
 
– 
доим бош миянинг 
қўпол жароҳат олиши симптомидир. Кўриш агнозиясида бемор предметларни кўради, 
лекин уларни таний олмайди. Қуйидаги турлари мавжуд: 
1) 
кўриш агнозияси; 
2) 
тактиль агнозия;

---

29 
3) 
эшитиш агнозияси. Агнозия қон томирлари, жароҳат, ўсимта жараёнлари 
туфайли бош миянинг локал қисмлари лат еганида ва бошқа патологик ҳолатларда 
учрайди. 
Бемор ва соғлом инсонларда кенг тарқалган идрок бузилишларидан бири 
иллюзиядир.
Иллюзия -
(лот. illusere- алдаш) – реал объектни нотўғри идрок қилишдир. 
Психофизиологик иллюзия кўпчилик инсонларда кузатилади. У идрокнинг бутунлиги
хусусиятига боғлиқ. Иллюзиялар физик (синиш қонуни), физиологик (чарчаш ёки 
диққат қилмасликнинг ёрқин намоён бўлишида) ҳолатлар билан шартланиши мумкин 
ёки психик бузилишлар белгиси бўлади.
Аффектив