Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирининг

тош касаллигини даволаш бўйича тавсиялар 
Далилларнинг қисқача хулосаси 
ИД 
Кириш усулини танлаш кондуит ёки ичак резервуарида сийдик найи тешигини 
локализация қилиш имкониятига боғлиқ. Агар ретроград тарзда кириш 
имконсиз бўлса, антреград УРС муқобил вариант ҳисобланади. 
4 
Тавсиялар 
ТД 
ТОНЛТ сийдик деривацияси бўлган беморларда йирик тошлар мавжудлигида, 
шунингдек, тери орқали кириш имкони бўлмаган ва ДЛТ самарасиз бўлган 
сийдик найи тошлари учун тавсия этилади. 
Кучли
Кондуитда тошлар бўлса, у орқали стандарт ускуналардан, шу жумладан, зарур 
бўлса, контакт литотрипсия ва эгилувчан УРСдан фойдаланган ҳолда жарроҳликни амалга 
ошириш тошларни (ёт жисмлар билан биргаликда) тўлиқ йўқотилишига имкон беради. 
Континент сийдик чиқарилган беморлардан тошларни олиб ташлашда, сийдикни тутиб 
туриш механизмини бузмаслик учун жуда эҳтиёт бўлиш керак [179]. 
Ҳар қандай тери орқали жарроҳликни режалаштиришдан олдин, мўлжалланаётган 
кириш йўлида ичакнинг йўқ эканлигини аниқлаш учун КТ қилиш керак, чунки бу 
жарроҳлик учун хавфли ҳолат бўлиши мумкин [180]. Агар ичак мўлжалланган кириш 
йўлида жойлашган бўлса, очиқ тарздаги жарроҳлик ўтказиш мақсадга мувофиқ. 
Профилактика.
Ушбу беморлар тош ҳосил бўлиш рецидиви хавфи юқори бўлган 
гуруҳга мансуб [178]. Хавф параметрларини баҳолаш ва самарали профилактикани 
таъминлаш учун метаболик бузилишлар бўйича текширувлар ўтказиш ва синчковлик 
билан кузатув олиб бориш керак. Профилактика чора тадбирларига моддалар алмашинуви 
бузилишларини медикаментоз коррекциялаш, СЙИни тегишли даволаш, кўп суюқлик 
ичиш ва континент резервуарни мунтазам тарзда ювиб туриш киради [181]. 

---

59 
3.14.3. Нейроген қовуқли беморларда тошни олиб ташлаш 
Этиология, клиник тасвир ва диагностика. 
Қовуқнинг нейроген дисфункцияси
мавжуд беморларда сийдик йўлларида тошлар ҳосил бўлиши мумкин, бунга бактериурия, 
КЖС кенгайиши, қовуқ-сийдик найи рефлюкси, буйрак бужмайиши, сийдик йўлларининг 
пастки қисмида реконструктив операциялар ва умуртқанинг кўкрак қафаси қисмининг 
шикастланиши каби турли хил хавф омиллар сабаб бўлиши мумкин [182]. Асосий 
муаммолар уростаз ва инфекция билан боғлиқ. Бундан ташқари, қовуқ дисфункциясини 
даволашда доимий катетерлардан фойдаланиш ва ичак сегментларининг интерпозицияси 
инфекция хавфини оширади. Тошлар сийдик йўлларининг ҳар қандай қисмида ҳосил 
бўлиши мумкин, аммо улар кўпинча қовуқда учрайди, айниқса қовуқ аугментацияси 
амалга оширилган бўлса. 
Ушбу беморларда СТКни ташхислаш одатда қийин ва сенсорли бузилишлар ва 
қовуқ-сийдик найи дисфункцияси туфайли кеч амалга оширилади. Мустақил 
катетеризациялаш билан боғлиқ қийинчиликлар қовуқда тошлар мавжуд бўлиши 
мумкинлигидан дарак беради. Ташхисни тасдиқлаш учун тошни олиб ташлашдан олдин 
визуализацияни амалга ошириш керак (УТТ, КТ).