Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси соғЛИҚНИ

Шикояти.
Ҳансираш – ўпка артериал гипертензиясининг субъектив кўринишидир. Аммо касалликнинг эрта босқичларида ўпканинг яллиғланиш касалликлари нафас етишмовчилиги билан ажратиш қийин бўлади. Бундай ҳолатларда ўпка артериал гипертензиясига объектив белгилар бўлмаслигини ҳисобга олиш зарур, (УК гипертрофияси, допплер-эхокардиографияда ўртача босимнинг ўпка артериясида ошиши) ҳамда ҳансирашнинг йўтал билан боғлиқлиги, температуранинг кўтарилиши ва бронхиал обструкциянинг объектив сабаблари бўлади. Ҳансираш артериолаларнинг спазми туфайли ўпкада қон айланиш чегараланиши томирнинг торайиши, микротромб ва тромбоэмболияларнинг ўпканинг майд шохчаларида пайдо бўлиши билан боғлиқ. Бу ўз навбатида ўпка қонининг оксигенацияси бузилишига, артериал гипоксемияга олиб келиб, нафас марказини қўзғайди. Шуни эсда тутмоқ керакки; ҳамма вақт ҳам ҳансираш артериал гипоксемиянинг ифодаланганлигига, гиперкапния ва ўпка артериясининг босимига боғлиқ эмас.
Ҳансираш, ўпкадаги АГ кислород терапия, яллиғланишга қарши терапия бронхолитиклардан кейин камаяди, юрак гликозидлари, диуретиклар ҳансирашни кучайтиради. Чап қоринча етишмовчилигидаги ҳансираш, ўпка АГ сидаги ҳансирашдан беморнинг горизонтал ҳолатида ва ўтирган ҳолатида ҳансираш кучаймайди.
Ўпка АГ да тахикардия носпецифик белги бўлса ҳам характерлидир. САС фаоллиги ошганда артериал гипоксемия беморларда тахикардия нафас етишмовчилиги тарзида намоён бўлади.
Юрак соҳасидаги оғриқ ЎЮ беморларининг 50% да учрайди. Баъзан оғриқлар физик зўриқишдан кейин бўлади, амма нитроглицерин таъсир қилмайди, эуфиллин яхши таъсир ўтказади. Юракдаги оғриқлар стенокардик ҳарактерда бўлмасада, келиб чиқиш сабаби ўнг қоринча мушак вазнининг ошиши ва коронар етишмовчилигига боғлиқ бўлиб, унда қолдиқ диастолик босим ошиши кузатилади. Бунда миокардга инфекцион токсик ҳамда пульмонкардиал рефлекс таъсир сабаб бўлиши мумкин.
Холсизлик, тез чарчаш, оёқларда оғриқ, физик зўриқишни кўтара олмаслик каби белгилар ўпка юрагида ўнг қоринча етишмовчилигида бўлади. Бу симптомларнинг бўлиши периферик орган ва тўқималарнинг перфузияси бузилиши, ҳамда беморларнинг нафас етишмовчилигида ва артериал гипоксемияси сабаб бўлади. Аниқланишича периферик қон айланиш бузилиши САС ва РААСнинг фаоллиги ошиши билан боғлиқ.
Оёқлардаги шишлар ўпка юрагининг декомпенсациялашган даврига тўғри келиб, аввал шишлар оёқларда пайдо бўлиб, кечки пайтга бориб шишлар йўқолади. Ўнг қоринча етишмовчилиги кучайиб бориши натижасида шишлар тизза ва сон соҳасида пайдо бўлиб, кечки пайтда кучаяди.