Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси соғЛИҚНИ

Мавзуни асослаш
Ўпка касалликларида юракда ўзгаришлар бўлиши қадимдан маълум, бундан 140 йил муқаддам Лаэннек ўпка эмфиземасида юракда ўзгариш бўлишини аниқлаган. Кейинчалик текширувчилар томонидан ўпка касалликларида юракнинг ўнг қоринчаси гипертрофияга учраши топилган. Биринчи маротаба ўпка юраги термини 1935 йилда Марк Джин ва Уайтлар томонидан киритилган. Ўпка юраги деб ўнг қоринчанинг иккиламчи катталашиши, унинг гипертрофияси, дилатацияси, ўпка артерияси гипертензияси кабилар, ўпка касалликлари туфайли келиб чиқувчи, ривожланишида нафас етишмовчилиги билан кечувчи жараёнга айтилади. Ўпка юраги нафақат ўпка паренхимаси, ўпка томирлари, нафас ўтказувчи йўллар касалликларида, балки скелет зарарланиши, кўкрак қафасининг нерв-мушак, ҳамда марказий нафас бошқарилишининг бузилишларида ривожланади (Е.Н. Амосова). Шуни эсда тутмоқ керакки, ўпка юрагини тушуниш – ўнг қоринчанинг катталашиши ўпка функцияси ва структурасининг бузилиши туфайли юракнинг чап қисми бирламчи шикастланиши (масалан чап атривентрикуляр қопқоқча тешигининг стенози, инфарктдан кейинги кардиосклероз) ёки туғма юрак нуқсонидан кейинги келиб чиқадиган жараён деб тушунмаслик керак.
Ҳақиқий ўпка юраги тарқалиш маълумотлари ҳақида қарама-қарши фикрлар бор, чунки бу патологик синдромга диагноз қўйиш қийин, айниқса ўнг қоринча гипертрофияси белгиси бўлмаса. Баъзи маълумотларга қараганда, тахминан 5-10% катта ёшдаги юрак қон томир касалларида ўпка юраги учрайди. Аммо шуни асослаб айтиш мумкинки, ўпка юраги кўп тарқалган патология бўлиб, 50 ёшдан кейин ИБС ва гипертониядан кейин 3-чи ўринда туради. (A.P.Fisfman).


Фанлараро ва фан ичидаги боғлиқлик
Шу мавзуни ўқитишда талабаларнинг нормал физиология, патологик физиология, патологик анатомия, микробиология, ички касалликлар пропедевтикаси, факультет терапияси, фармакология, клиник фармакология бўйича ўзлаштирган билимларига асосланади. Машғулот давомида олинган билимлар умумий амалиёт шифокори, пульмонология, юқумли касалликлар ва бошқа клиник йўналишларда ва шу билан бирга фармакологиядаги антибиотиклар, сульфаниламидлар, муколитиклар, бронхолитиклар ва бошқа дори воситаларини ўрганилганда керак бўлади.