Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси соғЛИҚНИ

I – босқич (клиник белгиларсиз) транзитор ўпка гипертензияси, ўнг қоринча фаолиятининг кучайиши билан у фақат инструментал текшириш орқали аниқланади.
II – босқич ўнг қоринчанинг гипертрофик белгилари бўлиб, турғун ўпка гипертензияси билан қон айланиш етишмовчилигисиз.
III – босқич ўпка юрагининг декомпенсация босқичи бўлиб (синоним ўпка юрак етишмовчилиги), биринчи симптомлари ўнг қоринча етишмовчилиги билан кечади. Сурункали ўпка юрагига кўплаб етакчи сабаблар олиб келади. Булардан энг кўп сабаблари ўпка-бронх касалликлари яъни ўпка структурасининг бузилиши билан альвеоляр гипоксия ҳисобланади (сурункали бронхит, бронхит, бронхоэктазлар, ўпка тўқимасининг фибрози кабилар ўпка тўқимасининг сурункали патологик жараёнига боғлиқ).


Патогенез.
Сурункали ўпка юраги ривожланиши бир қанча патогенетик механизмларга боғлиб бўлиб, бунинг асосида ўпка гипертензияси юзага келиши ётади.
Ўпка гипертензияси келиб чиқиши этиологияси турлича бўлсада, патогенезининг асосий механизмида алвеоляр гипоксия ётади.
1. Ўпканинг вазоконстриктив гипоксияси. Нормал функция билан ишловчи ўпкада маҳаллий қон айланиш регуляцияси мураккаб бўлиб, биринчи навбатда алвеоляр ҳавода кислороднинг парциал босимига боғлиқ. Бу механизм Эйлер-Лильестранд рефлекси дейилади. Агар физиологик ҳолатда нисбатан ўпканинг катта бўлмаган бўлагида алвеоляр ҳавода кислороднинг парциал босими пасайса, ўпканинг ўша бўлагида рефлектор маҳаллий вазоконстрикция ҳосил бўлиб, адекват равишда қон айланишининг чегараланишига олиб келади. Натижада ўпкадаги маҳаллий қон айланиши ўпканинг интенсив вентиляциясига мослашади ва вентиляцион-перфузия бузилиши бўлмайди.
Ўпканинг гипоксион вазоконстрикция механизми охиригача тушунарли эмас. Балким САС, ҳамда вазоконстриктор эндотелиал факторларга боғлиқдир. Эндотелин ва ангиотензин-II қон томирнинг силлиқ мушаклари қисқаришини тезлаштиради, бу ҳолатда PGI простогландин синтезининг ва эндотелийни бўшаштирувчи факторнинг (NO) пасайиши, янада кўпроқ вазоконстриктив таъсир кўрсатади.