Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент педиатрия тиббиёт институти

2.5. СПАЗМОФИЛИЯ 
 
Спазмофилия илк болалик даври касаллиги ҳисобланади. Бу 
касалликда организмда рўй берган алкалоз (ишқорий муҳитнинг 
ошиши) фонида экстрацеллюляр суюқликда ионлашган кальций 
миқдорининг камайиши ҳисобига болаларда асаб-мушак тизими 
қўзғалувчанлигининг ошиши ва талвасага мойиллик пайдо бўлади. 
ПАТОГЕНЕЗИ 
Баҳорда қуёш нурлари таъсирида пайдо бўлаётган Д витамини 
миқдори кам бўлади, ичаклардан кальций кам сўрилади ва айни 
пайтда кальцийнинг суякларда тўпланиши ошади. Спазмофилия 
ривожланишига мойиллик туғдирувчи омилларга кальций тузлари 
кам овқат маҳсулотларини истеъмол қилиш, Д витамини билан 
интенсив даволаш, ультрабинафша нурлари билан даволаш киради. 
К
ЛИНИК МАНЗАРАСИ
 
Спазмофилиянинг яширин ва яққол шакллари тафовут 
этилади. Улар бир-биридан патологик жараёнларнинг ифодаланиш 
даражаси билан фарқ қилади. Яширин шаклида болалар ташқи 
кўринишидан соғлом, баъзида семизликка мойил бўлишади. 
Психомотор ривожланиш меъёрида, рахит аломатлари кузатилади. 
Қўзғалувчанликнинг юқори бўлиши – чўчиб тушиш, безовталик, 
гиперестезия болада яширин спазмофилияга шубҳа қилишимизга 
асос бўлади. Қўпроқ учрайдиган симптомлар қуйидагилар: 
Хвостекнинг юз феномени – қулоқнинг олд қисмига, юз 
нервининг тарқалиш соҳасига секин урилганда оғиз, бурун ва 
қовоқлар соҳасидаги юз мушакларининг кескин қисқариши юзага 
келади. 
Труссо феномени – қўлнинг елка қисми 3 минут 
давомида эластик жгут билан сиқилганда қўл бармоқларида 
“акушер қўли” кўринишида тиришиб-тортишиш кузатилади. 
Люст феномени – кичик болдир суяги бошчасининг 
пастки қисмига урилганда товоннинг кескин бурилиши кузатилади. 

---

52 
Яққол спазмофилия бола йиғлаганда, қўрққанда ларингоспазм 
вужудга келиши билан намоён бўлади. Бунда нафас олиш 
шовқинли бўлиб, бир неча дақиқага нафас тўхтайди; бола оқариб 
кўкариб кетади, ҳушини йўқотиши мумкин, баъзида клоник 
талвасалар кузатилади. Ларингоспазм ҳуружи чуқур нафас олиш 
билан тугайди, бола йиғлаб, аҳволи яхшиланади ва кўпинча ухлаб 
қолади. Баъзида нафас чиқариш пайтида нафас тўхтаб қолади 
(бронхотетания). Оғир ҳолларда юрак тўсатдан тўхташи (юрак 
тетанияси) оқибатида ўлим рўй бериши мумкин. Бунда кўпинча 
кафтнинг устки қисмида шиш пайдо бўлади. 
o 
Карпопедал спазм – оёқ-қўл дистал мушакларининг ўзига 
хос спазми (“акушер қўли” ва pes equines – оёқ бармоқларининг 
товон тарафга букилиши) кузатилади. 
o 
Жуда оғир ҳолларда эклампсия ҳуружлари – ҳушни 
йўқотиш билан кечувчи клоник-тоник талвасалар кузатилади. 
o 
Спазмофилияга 
мойил 
болаларда 
одатда 
асаб 
қўзғалувчанлигининг 
ошиши 
(парестезия, 
гиперрефлексия) 
кузатилади.