Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд давлат университети

Бошқарув меҳнат самарадорлиги
- бу самарали натижа 
билан фойдаланилган ёки сарфланган ресурс ҳажми нисбатидир
206
. 
Бизнинг фикримизча бошқарув самарадорлигини баҳолаш ҳар 
қандай ишлаб чиқаришда самарадорлик турлича бўлганлиги боис 
бир мунча мураккаб ҳисобланади, шуни қайд этиб ўтиш лозимки, 
бошқарув меҳнат самарадорлиги икки самарани иқтисодий ва 
ижтимоий мақсадни кўзлайди. 
Персонал меҳнат самарадорлиги ҳам айни шундай самарага 
эга, бошқарув меҳнат самарадорлиги меҳнат бошқарувидан ягона 
фарқли томони ўлчов, ҳисоблаш ва муҳимлик жиҳатидан фарқ қи-
лишидадир. “Қарши таъмирлаш заводи” корхонасининг бошқарув 
204
Чепалов Р. “Оценка эффективности персонала: каковы критерии”. (электрон вариантдан фойдаланилди) 
www.consult-mobile.ru/article/48/html
. 
205
Абдураҳмонов Қ.Х. ва бошқалар. “Персонални бошқариш” (Дарслик). - Т., 2008. – 63 б. 
206
Елагов М.А. “Изучение эффективносты труда руководителя”. (электрон вариантдан фойдаланилди) 
http:
//works.tarefer.ru/55/100615/index.html
.

---

226 
меҳнат самарадорлигини тадқиқ қилиш асосида, самарадорлик 
қўйидагиларда намоён бўлади: 

янги ғоялар тадбиқ этилиши; 

персонал бошқаруви концепциясини ишлаб чиқиш; 

персонални назорат қилиш ва меҳнат мотивациясини оши-
рувчи чораларни қўллаши; 

аниқ режалар асосида корхона мақсадларини руёбга чиқа-
риш. 
Ижтимоий самарани иқтисодий самарадан фарқли жиҳати 
миқдор жиҳатдан ўлчаб бўлмаслигидадир. Шундай бўлсада улар 
ўзаро боғлиқликда амал қилади. “Қарши таъмирлаш заводи” 
корхонасида меҳнат бошқарувининг иқтисодий мезони бўлиб 
қўйидагилар ҳисобланади: 
Иқтисодий самарадорлик коэффициенти
– корхона фаолия-
тидаги мақсадли сарф-харажатлар (маҳсулот ишлаб чиқаришга 
харажат) натижасида эришилган юқори маҳсулот ишлаб чиқариш 
натижасини тавсифлайди. Бу эса корхона фаолиятида сарфланган 
маблағларнинг фойдали ёки мақсадсиз эканлигини аниқлаш 
имконини беради. Ишлаб чиқариш ҳажми ёки бир-бирлик хизмат 
қийматида (И
ҳ
) бошқарув сарфлари суммасининг (Х
б
) нисбати 
асосида аниқланади: 
х
б
.
.
И
Х

с
и
К