Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўрта махсус, касб-ҳунар таълими маркази

3.5.2. ЎЮЧ резонаторли гигрометрлар 
ЎЮЧ гигрометрларда ҳаво диэлектрик ўтказувчанлигининг намликка 
боғлиқлигидан фойдаланилади. Эркин атмосферада ўлчашлар ўтказиш учун 
ЎЮЧ диапозони ҳажмий резонаторлари қўлланилади. Гигрометрнинг номи 
шундан олинган. Бироқ электромагнит ЎЮЧ сигналининг қаттиқ жисмнинг 
сирти яқинидаги ѐки эркин фазодаги тўлқин ўтказувчидан ўтишида унинг 
тадқиқ 
этилаѐтган 
ҳаво 
намлигининг 
ўзгариши 
билан 
боғлиқ 
трансформациясини ҳам кузатиш мумкин. 
ЎЮЧ гигрометрия усуллари намликни 10
-6
с тартибидаги вақт 
доимийси билан аниқлашга имкон бериши, шунингдек уларнинг 
автоматлаштирилган ўлчаш тизимларида ишончли ишлаши билан қизиқиш 
уйғотади. Ўлчашларнинг аниқлигига келсак, у термобарик компенсация 
шароитларида ѐки ҳавонинг ҳарорати ва босими мустақил ўлчанганда ва 
уларнинг диэлектрик ўтказувчанликка таъсири ҳисобга олинганда етарлича 
юқори бўлиши мумкин. 
Намликни диэлектрик ўтказувчанликнинг ҳақиқий қисми бўйича (


-1) 
ѐки диэлектрик йўқотишлар бўйича аниқлаш мумкин. 
Рақамли ЎЮЧ резонансли гигрометрларнинг замонавий вариантларида 
резонанс эгри чизиғини ўзгартириш бўйича барча операциялар 
микропроцессор томонидан бажарилади. Бундан ташқари микропроцессор 
термометр ва барометр маълумотларини ҳисобга олади ва ўлчанган 
диэлектрик ўтказувчанликни ҳаво намлигининг қидирилаѐтган қийматига 
ўтказишни амалга оширади. 

---

56 
3.5.3. Мембранали (диффузион) гигрометрлар 
Мембранали гигрометр иккита бир хил камерадан иборат бўлиб, 
уларнинг ҳар биридаги деворлардан биттаси ғовак мембраналардан ташкил 
топади. Камералардаги босим фарқи юқори сезгирликка эга бўлган 
микроманометр ѐрдамида ўлчанади. Агар камераларнинг бирига сув буғини 
тўхтовсиз ютувчи элемент ўрнатилса, у ҳолда бу ерда биринчи камерага 
дифузияланаѐтган атмосфера ҳавосининг намлиги қанча катта бўлса, 
иккинчи камерадаги босимдан шунча кичик бўлган босим ҳосил бўлади. У 
ҳолда камералардаги босимларнинг фарқи, демак, микроманометрнинг 
кўрсаткичлари атмосфера ҳавоси намлиги ўзгаришининг ўлчови бўлиб 
хизмат қилади. 
Мембранали 
гигрометрларда 
ғовакларининг 
ўлчамлари 
ҳаво 
молекулаларининг эркин югириш йўлидан кичик бўлган мембраналардан 
фойдаланилади. Шу сабабли бундай мембраналар орқали ўтаѐтган ҳаво секин 
ҳаракатланади. Мембрана материали сифатида ғовакларининг ўртача 
диаметри 0,4-0,6 мкм бўлган микроғовакли эбонитдан (мипор) фойдаланиш 
мумкин.