Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги наманган муҳандислик-қурилиш институти


Оддий ҳукмнинг таркиби, унинг турлари



Download 1,13 Mb.
Pdf ko'rish
bet52/67
Sana23.02.2022
Hajmi1,13 Mb.
#141587
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   67
Bog'liq
falsafa axloqshunoslik estetika mantiq

Оддий ҳукмнинг таркиби, унинг турлари. Ҳукм эга (S) ва кесим 
(P) ҳамда боғловчилардан ташкил топади. Ҳукм субъекти фикримиздаги 
нарсани билдиради. Шунинг учун ҳукмдаги фикр нимага қаратилган бўлса, 
ўша унинг субъекти ҳисобланади.  P дир. 
«Мантиқ - тўғри тафаккур шакли ва қонунларини ўрганадиган фандир». 
Ҳукм предмети тўғрисида тасдиқ ёки инкор қилиб айтилган қисми 
предикат дейилади. Боғловчи S ва P ўртасидаги алоқани ифодалайди. 
(«дир», «эмас»)
S – P дир (тасдиқ ҳукм). «Барча талабалар ёшлардир». 
S – P эмас (инкор ҳукм). «Баъзи ёшлар талаба эмас». 
Тасдиқ ҳукмда бирор белгининг нарсада мавжудлиги кўрсатилади. 
Инкор ҳукмда бирор белгининг шу нарсада мавжудлиги рад этилади. 
Ҳукмлар миқдор жиҳатдан умумий, жузъий ва якка ҳукмга бўлинади. 
Умумий ҳукм – нарсалар ва уларнинг хусусиятларини тўлалигича 
акс эттиради. Ҳамма S – P дир. 
«Барча металлар электр ўтказувчанлик хусусиятига эгадир». 
Агар ҳукм нарсаларнинг хусусиятларини бир қисмини акс эттирса
жузъий ҳукмлар дейилади. Баъзи S – P дир. «Баъзи ёшлар тадбиркордир». 
Агар ҳукм нарса ва ҳодисаларнинг айрим, якка хусусиятларини акс 
эттирса якка ҳукмлар дейилади. 
«Ислом Каримов – Ўзбекистон Республикаси 1-Президентидир». 
Ҳукмлар миқдор ва сифат жиҳатидан бирлаштирилса, қуйидаги
ҳукмлар ҳосил бўлади: 
а) умумий тасдиқ (миқдор жиҳатдан умумий, сифат жиҳатдан 
тасдиқ) Ҳамма S – P дир. «Ҳамма талабалар фалсафа фанини ўрганади». 
б) жузъий тасдиқ (миқдор жиҳатдан қисман, сифат жиҳатдан тасдиқ)
Баъзи S – P дир. «Баъзи ҳашаротлар уча оладилар». 
в) умумий инкор (миқдор жиҳатдан умумий, сифат жиҳатдан инкор)
Ҳеч бир S – P эмас. «Ҳеч бир сахий хасис эмас». 
г) жузъий инкор (миқдор жиҳатдан қисман, сифат жиҳатдан инкор)
Баъзи S – P эмас. «Баъзи файласуфлар идеалист эмас».
Ҳукмлар латин ҳарфларида ифодаланади.

Download 1,13 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   67




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish