Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мухаммад ал хоразмий номидаги тошкент ахборот технологиялари университети

Мавзу бўйича асосий тушунча ва атамалар


Кутубхона технологияси – кутубхонанинг бир маъромда ишлашини таъминловчи кутубхона ишлари ва жараёнлари, шунингдек уларни амалга оширувчи усул ва воситалар йиғиндиси.
Кутубхона цикллари- белгиланган изчилликда янгиланиб ва такрорланиб турадиган ўзаро боғланган жараёнларнинг умумий мақсадга эга бўлган йиғиндиси.
Кутубхона иш жараёнлари – нисбатан мустақил вазифани бажарадиган кутубхона ишларининг йиғиндиси ( масалан: каталоглаштириш, талабнома асосида китоб бериш ва х.к.).
Операциялар –битта ходим томонидан бир иш жойида бажариладиган ишлар (Масалан: китобларни штемплаш, илова хужжатларини расмийлаштириш ва х.к.).
“Китоб йўли ” цикли –китоблар туркумини қабул қилиш, техник ишлов бериш, каталоглаштириш, системалаштириш, жойлаштириш жараёнларидан иборат бўлади.
“Талаб йўли” цикли- талабларни қабул қилиш ва текшириш, уларни китоб сақланадиган бинога тўплаш ва китоб танлаш, ўқув залига юбориш, китоб беришни расмийлаштириш жараёнларидан иборат бўлади.
“Маълумот йўли” цикли – сўроқларни қабул қилиш, манбаларни кўриб чиқиш, материалларни танлаш,системалаштириш вв уларни расмийлаштириш жараёнларидан иборат бўлади.
Мавзуни ўзлаштириш учун саволлар

1. Кутубхона - ахборот технологияси нима?

2. Қандай кутубхоначилик циклларини биласиз?
3.“Китоб йўли” цикли нима?
4.“Справка йўли” цикли нима?
5. “Талаб йўли” цикли нима?
6.Асосий цикллари ва жараёнларга бўлинишни қандай аҳамияти бор?
7. Цикларни ташкил қилиш принципларини биласизми?
8.Кутубхона циклининг қулайлилик принципи нима?.
9. Тўғри оқим принципини биласизми?.
10. Уйғунлик ва бир меъёрийлик принципи нима?
11. Цикл давомийлиги нима?
12. Цикллардаги самарасиз вақтни биласизми?
13. Кутубхона технолгиясининг такомиллаштириш омилларини кўрсатинг
4-мавзу: Кутубхона- ахборот фаолиятини нормалаштириш ва меҳнатни илмий асосда ташкил этиш.


1. Кутубхона –ахборот фаолиятини нормалаштириш. Норма турлари ва улардан фойдаланиш.
2. Кутубхона ва ахборот муассасаларида меҳнатни илмий асосда ташкил этиш.
3. Кутубхона – ва ахборот муассасаларида иш жойини ташкил этиш ва меҳнат шароитини яхшилаш.