Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мухаммад ал хоразмий номидаги тошкент ахборот технологиялари университети

Мавзу бўйича асосий тушунча ва атамалар


Кутубхона-ахборот фаолияти иқтисодиёти - давлат ва жамоат маблағларини сарфлашга ўйлаб муносабатда бўлиш ва бошқа масалалар – адабиётлар сотиб олиш, кутубхона муассасаларининг бошқа эҳтиёжлари учун харажатларни белгилайдиган нормативлар, мезонлар ( критериялар) ни илмий асослаш.
Мустақил кутубхоналар -маблағлар бевосита давлат бюджетидан ажратиладиган кутубхоналар. Уларни таъминлаб турувчи харажатларни эса улар мансуб бўлган идоралар ҳам, молиявий органлар ҳам режалаштиради
Номустақил кутубхоналар - касаба уюшмалари, ўқув кутубхоналар, илмий-тадқиқот ва лойихалаш институтлари, корхона ва ташкилотлар қошидаги ва уларга бевосита бўйсунувчи, молиявий жихатдан мустақил бўлмаган кутубхоналар.
Операцион харажатлар- бу китобларга, вақтли матбуотга обуна бўлиш, кутубхона техникаси ва жихозлари харида қилиш, оммавий тадбирларга ҳақ тўлаш ва шу каби харажатлар.
Маъмурий- хўжалик харажатлар -ходимларни иш ҳақи, хизмат сафарлари учун харажатлар, бинони сақлаш ва бошқа хўжалик эҳтиёжларига қилинадиган харажатлар.
Смета – бу молиявий режа ва маблағ олиш учун асосий хужжатдир. У календарь йил учун белгиланган шаклда тузилади. Сметага бюджет классификациясига мувофиқ моддалар бўйича келгуси йил учун маблағ ва харажатлар рўйхати киритилади
Мавзуни ўзлаштириш учун саволлар


1. Кутубхона - ахборот муассасалари иқтисодиёти нима?
2. Кутубхона ва ахборот ташкилотлари иқтисодиётининг вазифаси нима?
3. Маблағ ажратилиш характерига кўра кутубхоналар қандай турларга бўлинади?
4. Қандай кутубхоналар мустақил кутубхоналар дейилади?
5. Қандай кутубхоналар номустақил кутубхоналар дейилади?
6. Операцион харажатларга қандай харажатлар киради?
7. Маъмурий-хўжалик харажатларига қандай харажатлар киради?
8. Кутубхона сметаси нима?

Асосий адабиётлар ва ўқув қўлланмалар

1.Ўзбекистон Республикаси Конститутцияси // Халқ сўзи -1992.-8 декабрь

2.Ахборот-кутубхона фаолияти тўғрисида Ўзбекистон Республикаси қонуни //Халқ сўзи-2011.14 апрель.
3.Республика ахолисини ахборот-кутубхона билан таъминлашни ташкил этиш тўғрисида” 2006 йил 20 июндаги Ўзбекистон Республикаси Президентининг қарори // Халқ сўзи-2006.-20 июнь.
4.Махмудов М.Х. Кутубхона – ахборот фаолияти менежменти: Ўқув қўлланма.-Т.,2007.-150 б./ ТДМИ
4.Ахборот-кутубхона ва ахборот-ресурс марказлари ишини ташкил қилиш.-Т.: А.Навоий номидаги Ўзбекистон Миллий кутубхонаси нашриёти, 2007.-68б.
5.Basics of Management for Information Professionals, Second Edition G.Edward Evans and