Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги денов тадбиркорлик ва педагогика институти

8-МАВЗУ. РАҚОБАТ ВА МОНОПОЛИЯ 
 
1. Рақобатга бир мақсад сари интилувчи бозор субъектлари иқтисодий манфаатларининг 
тўқ-нашиши, деб таъриф берилса у кимлар ўртасидаги рақобатни характерлайди? 
а) товар ишлаб чиқарувчилар ўртасидаги; 
6) хизмат кўрсатувчилар ўртасидаги; 
c) ресурсларни етказиб берувчилар ўртасидаги; 
d)истеъмолчилар ўртасидаги; 
e) юқоридагиларнинг барчаси ўртасидаги 
2. Товар ишлаб чиқарувчилар ўртасидаги рақобатдан қандай мақсад кўзда тутилади? 
а) иқтисодий ресурсларни арзон баҳоларда сотиб олиш; 
b) товарларни қулай шароитларда ишлаб чиқариш; 
c) товарларни фойда келтирадиган юқори нархларда сотиш; 
d) бозорда ўз мавқеини мустаҳкамлаш ва истеъмолчиларни оғдириб олиш; 
e) юқоридагиларнинг барчаси. 
3. Рақобатчилик муносабатлари ривожининг қайси босқичида у иқтисодиётни бозор 
йўли билан тартибга солишнинг асосий унсури сифатида тўлиқ намоён бўлади? 
а) майда товар ишлаб чиқарувчилар ўртасидаги рақобат босқичи; 
b) эркин капиталистик ёки соф рақобат босқичи; 
c) монополистик рақобат босқичи; 
d) аралаш иқтисодиётга хос рақобат босқичи; 
e) юқоридаги барча босқичларда. 
4. Рақобатнинг қайси шаклида ишлаб чиқарувчилар бозор баҳоларини тўлиқ назорат 
қилиш имкониятига эга бўлади? 
а) соф рақобат; 
b) монополистик рақобат; 
c) соф монополия; 
d) олигополия; 
e) юқоридагиларнинг барчасида. 
5. Рақобатнинг қайси шаклида янги корхоналарнинг тармоққа киришига тўсиқлар 
таъқиқлаш билан баробар бўлади? 
а) соф рақобат; 
b) монополистик рақобат; 
c) соф монополия; 
d) олигополия; 
e) юқоридагиларнинг барчаси. 
6. Соф монополия шароитида тармоққа кириш учун тўсиқлар қандай кўринишда намоён 
бўлади? 

---

403 
а) ишлаб чиқариш миқёси тақозо қиладиган молиявий тўсиқлар; 
b) табиий монополиялар табиати тақозо қиладиган тўсиқлар; 
c) патент ва лицензиялар; 
d) ҳом-ашёнинг асосий турларига эгалик қилиш; 
e) юқоридаги барча кўринишларда. 
7. Қуйидагилардан қайси бири соф рақобатга хос хусусият ҳисобланади? 
а) ишлаб чиқарувчилар кўп; 
b)истеъмолчилар кўп; 
c) ишлаб чиқариладиган маҳсулот бир ҳил; 
d) тармоққа кириш осон; 
e) юқоридагиларнинг барчаси. 
8. Монополистик рақобат шароитида товарлар қандай йўллар билан табақалаштирилади? 
а) жисмоний ёки сифат ўлчамлари бўйича; 
b) маҳсулот сотиш билан боглиқ шароитлар ва кўрсатиладиган хизматлар бўйича; 
c) жойлашган жойи ва боришнинг қулайлиги бўйича; 
d) реклама, савдо белгилари ва маркаларидан фойдаланиш бўйича; 
e) юқоридаги барча йўллар билан. 
9. Қуйидагилардан қайси бири баҳо воситасида рақобатлашиш усуслига киради? 
а) "нархлар жанги" ёки нархларни пасайтириб бориш; 
b) демпинг нархлари қўллаш, яъни товарларни бошқа мамлакатларга ички бозордагидан 
анча паст баҳолар бўйича чиқариш; 
c) нархлардан чегирма қилиш; 
d) имтиёзли нархларни белгилаш ва бошқа товарларни қўшиб бериш; 
e) юқоридагиларнинг барчаси. 
10. Баҳосиз рақобат усули қандай йўллар билан олиб борилади? 
а) товар сифатини табақалаштириш орқали истеъмол хоссаларини ошириш; 
b) товарларни кредитга сотиш; 
c) кафолатланган муддатда ва ундан кейинги даврда турли хил хизматлар кўрсатиш; 
d) маркетинг стратегиясидан фойдаланиш; 
e) юқоридаги барча йўллар билан.