Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги денов тадбиркорлик ва педагогика институти

15-МАВЗУ. ЯЛПИ ТАЛАБ ВА ЯЛПИ ТАКЛИФ 
1. Ялпи талаб ҳажми ва нарх умумий даражаси ўртасида қандай боғлиқлик мавжуд? 
а) тўғридан-тўғри; 
b) қарама-қарши; 
c) ҳам тўғри ва ҳам тескари; 
d) боғлиқлик йўқ; 
e) боғлиқлик унча сезилмайди. 
2. Ялпи талаб ҳажмига нархдан ташқари қандай омил таъсир кўрсатади? 
а) истеъмолчи сарфларидаги ўзгаришлар; 
b) инвестицион сарфлардаги ўзгаришлар; 
c) давлат сарфлардаги ўзгаришлар; 
d) соф экспортдаги ўзгаришлар; 
e) юқоридаги барча ўзгаришлар. 
3. Ялпи таклиф эгри чизиғининг қайси кесмасида нархнинг ошиб бориши ишлаб 
чиқариш реал ҳажмининг кўпайишига олиб келмайди? 
а) ётиқ кесмада; 
b) оралиқ кесмада; 
c) тик кесмада; 
d) барча кесмада; 
e) ётиқ ва оралиқ кесмада. 
4. Қуйидаги омиллардан қайси бири ялпи таклиф ҳажмига таъсир кўрсатмайди? 
а) товар ва хизматлар нархи; 
b) иқтисодий ресурслар нархи; 
c) солиқлар ва субсидиялар; 
d) технология; 
e)истеъмолчилар сони. 
5. Импорт товарлар нархининг ошиши сабаби? 
а) ялпи таклифнинг қисқариши; 
b) ялпи таклифнинг ошиши; 
c) ялпи талабнинг қисқариши; 
d) ялпи талабнинг ошиши; 
e) юқоридагиларнинг барчаси. 
6. Қуйидагилардан қайси бири ялпи талаб таркибига кирмайди? 
а) истеъмолчилик сарфлари; 
b) давлат сарфлари; 
c) инвестицион сарфлар; 
d) соф экспорт; 
e) аҳоли жамғармалари. 
7. Қайси омил ялпи талаб ҳажмига таъсир кўрсатмайди? 
а) технология; 
b)истеъмолчилик сарфлари; 
c) соф экспорт; 
d) давлат сарфлари; 
e) инвестицион сарфлар. 
8. Ялпи таклиф эгри чизиғининг қайси кесмасида ишлаб чиқариш ҳажми ўзгармайди? 
а) тик кесмада; 
b) оралиқ ва ётиқ кесмада; 
c) оралиқ кесмада; 
d) ётиқ кесмада;e) юқоридагиларнинг барчасида. 
16-МАВЗУ. ИСТЕМОЛ, ЖАМҒАРМА ВА ИНВЕСТИЦИЯЛАР 
1. Аҳоли истеъмоли ва пул-жамғармалари даражасини белгилайдиган асосий омил нима? 

---

427 
а) миллий даромад;
b) солиқлар даражаси; 
c) шахсий даромад;
d) фоиз ставкаси;
e) иш ҳақи. 
2. Аҳоли истеъмоли ва пул жамғармалари ўртасидаги нисбатга қандай омил таъсир 
кўрсатади? 
а) аҳоли жамғарган бойлиги даражаси; 
b) нархлар даражаси; 
c) нархлар, даромадлар ва товарлар таклифи ўзгаришининг қутилиши; 
d)истеъмолчи қарзлари ва солиқ ставкалари даражаси; 
e) юқоридагиларнинг барчаси. 
3. Шахсий даромад 15000 сўм бўлиб унинг 13000 сўми истеъмолга кеца, истеъмолга 
ўртача мойиллик неча фоизни ташкид қилади? 
а) 83,5 %;
b) 85,4 %;
c) 87,0 %;
d) 86,6%;
e) 84,0 % 
4. 22000 сўм шахсий даромаддан 5000 сўм жамғарма сифатида ишлатилса, жамғармага 
ўртача мойиллик неча фоизни ташкил қилади? 
а) 25,6 %;
b) 26,0 %;
c) 24,0%;
d) 23,0%;
e) 22,0 %. 
5. Иқтисодий жамғаришнинг инвестицион сарфлардан миқдорий фарқи нимага тенг? 
а) миқдорий фарқ йўқ; 
b) айланма капитал қийматига; 
c) эҳтиёж заҳираларига кенгайган кийматига; 
d) айланма капитал қиймати ва эҳтиёт заҳиралари кенгайиши миқдорига; 
e) суғурта фонди миқдорига. 
6. Қуйидагилардан қайси бири инвестицияларнинг ички манбаи ҳисобланади? 
а) акцияларни сотишдан олинган маблағлари; 
b) облигация заёмлари, банк кредитлари; 
c) фойда, амортизация ажратмалари; 
d) бюджет маблағлари; 
e) хомийлар маблағлари. 
7. Қуйидагилардан қайси бири инвестицион фаоллик ҳақида хулоса чиқариш имконини 
беради? 
а) инвестицияларнинг тармоқ тузилиши; 
b) реал инвестициялар даражасининг ўзгариши; 
c) инвестицияларнинг такрор ишлаб чиқариш тузилиши; 
d) инвестицияларнинг технологик тузилиши; 
e) инвестицияларнинг ҳудудий тузилиши. 
8. Инвестициялар даражасини белгилайдиган асосий омил нима? 
а) инвестициялардан кутилаётган соф фойда нормаси; 
b) банк фоиз ставкаси; 
c) соф фойда нормаси ва фоизнинг номинал ставкаси; 
d) соф фойда иормаси ва фоизнинг реал ставкаси; 
e) соф фойда миқдори. 
9. Инвестициялар мақсадга мувофиқ ҳисобланганда унинг даражаси қайси омилга боғлиқ 
бўлади? 
а) инвестицион товарларни харид қилиш, ишлатиш ва хизмат кўрсатиш харажатларига; 

---

428 
b) техника тараққиёти ва технологик ўзгаришлар; 
c) солиқлар даражаси; 
d) фоизнинг реал ставкасига; 
e) юқоридаги барча омилларга. 
10. Инвестицион сарфлар нима учун ўзгарувчан ҳисобланади? 
а) инвестицион товарлар ноаниқ хизмат муддатига эга; 
b) буюк кашфиётлар доимий пайдо бўлиб турмайди; 
c) фойда доимий барқарор эмас; 
d) давлат иқтисодий сиёсати ўзгариб туради; 
e) юқоридаги барча сабабларга кўра. 
11. Фоизнииг мувозанатли ставкаси (пулга талаб ва пул таклифи кесишган нуқта) нимага 
таъсир кўрсатади? 
а) инвестициялар даражасига; 
b) ялпи миллий маҳсулот даражасига; 
c) молиявий ва реал капиталнинг рақобатлашувчи корхона ва тармоқлар ўртасида 
тақсимланишига; 
d) а ва б тўғри; 
e) а ва в тўғри. 
12. Инвестицион қарорлар қабул қилишда қуйидагилардан қайси бири асос бўлиб 
ҳисобланади? 
а) фоизнинг номинал ставкаси; 
b) фоизнинг реал ставкаси; 
c) солиқлар даражаси; 
d) пул таклифи; 
e) юқоридагиларнинг барчаси.