Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги денов тадбиркорлик ва педагогика институти

4-МАВЗУ. ТОВАР-ПУЛ МУНОСАБАТЛАРИ РИВОЖЛАНИШИ БОЗОР 
ИҚТИСОДИЁТИ ШАКЛЛАНИШИ ВА АМАЛ ҚИЛИШНИНГ АСОСИДИР 
1. Товар хўжалигининг вужудга келиш ва ривожланиш шарт-шароитлари нимадан 
иборат; 

---

385 
а) ижтимоий меҳнат тақсимоти; 
b) мулк эгаларининг алоҳидалашуви; 
c) маҳсулотнинг айирбошлаш учун ишлаб чиқарилиши; 
d) бозорларнинг вужудга келиши; 
e) юқоридагиларнинг барчаси. 
2. Товар қиймати қандай меҳнат сарфларини ифодалайди? 
а) индивидуал;
b) зарурий;
c) қўшимча; 
d) ижтимоий-зарурий;
e) умумий. 
3. Меҳнат интенсивлиги нима? 
а) меҳнатнинг аниқ турининг маҳсулдорлиги; 
b) меҳнатнинг сарфланиш тезлиги ва жадаллиги; 
c) қўлланиладиган меҳнат ҳажмининг ортиши; 
d) қўлланиладиган меҳнат ҳажмининг қисқариши; 
e) юқоридагиларнинг барчаси. 
4. Пулнинг қайси вазифаси нархнинг шаклланиши билан боғлиқ? 
а) муомала воситаси;
b) тўлов воситаси; 
c) қиймат ўлчови;
d) жамқарма воситаси;
e) жаҳон пули. 
5. Натурал хўжалиги нима? 
а) жамият учун маҳсулотни натурал ҳолда ишлаб чиқарувчи хўжалик; 
b) ишлаб чиқаришни ташкил этиш машина ва техникаларга эмас, қўлмеҳнатига 
асосланган хўжалик; 
c) бозорда сотиш учун эмас, балки хўжаликнинг ўз ходимлари ва 
ишлабчиқарувчиларнинг истеъмоли учун маҳсулотлар ишлаб чиқарадиган хўжалик; 
d) аҳоли ва ташкилотларга сотиш учун истеъмол буюмлари ишлаб чиқарувчи хўжалик; 
e) юқоридагиларнинг барчаси. 
6. Пулнинг вазифаси нимадан иборат? 
а) пул истеъмол билан ижтимоий талабга бўлган инвестиция омили; 
b) ижтимоий таклиф ва алмашув учун зарур бўлган миқдорни белгилайдиган капитал 
қўйилмалар омили; 
c) даромадлар ва харажатларни ҳисобга олиш тизими; 
d) ягона ҳисоб-китоб юргизиш, алмашув, жамғарма, муомала, тўлов воситаси 
вазифасини бажаради; 
e) иқтисодий фаолиятни рағбатлантиради. 
7. Пулнинг кутилмаган қадрсизланиши (инфляцияси)дан аҳолининг қайси қисми кўпроқ 
жабр кўради? 
а) облигация эгалари;
b) ишлаб чиқарувчилар; 
c) қарз олувчилар;
d) деҳқон (фермер) хўжалиги; 
e) доимий даромад олувчилар. 
8. Инфляциядан кимлар ютиши мумкин? 
а) катъий белгиланган даромад (пенсия, нафақа, стипендия, иш ҳақи каби)ларҳисобига 
яшовчи инсонлар; 
b) суғурта эгалари, ўз ҳаётларини суғурта қилганлар; 
c) омонат кассаларига пул қўйганлар; 
d) қарз олганлар; e) юқоридагиларнинг барчаси. 
9. Пулнинг вазифаларидан қайси бири унинг муомаладан чиқарилишини тақоза қилади? 
а) муомала воситаси;

---

386 
b) қиймат ўлчов воситаси; 
c) жаҳон пули;
d) тўлов воситаси;
e) бойлик тўплаш воситаси. 
10. Пулнинг айланиш тезлиги нимага таъсир қилади? 
а) товарлар баҳосига;
b) муомала учун зарур пул миқдорига; 
c) айирбошлаш курсларига;
d) фоиз ставкасига;
e) соф экспорт ҳажмига.