Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги денов тадбиркорлик ва педагогика институти

17. Қуйидагиларни қайси бири биргаликда қондириладиган эҳтиёж ҳисобланади? 
а) моддий эҳтиёж; 
b) маданий-маиший эҳтиёж; 
c) ижтимоий эҳтиёж; 
d) маънавий эҳтиёж; 
e) меҳнат қилишга эҳтиёж. 
18. Жамият эҳтиёжларининг миқдоран ўсиб ва таркибан янгиланиб броишига нима 
таъсир кўрсатади? 
а) аҳоли сонининг ўсиши; 
b) фан-техника тараққиёти; 
c) реклама ва алоқа коммуникациясининг ривожланиши; 
d) миллий ва ҳалқаро бозорларнинг ривожланиши; 
e) юқоридагиларнинг барчаси. 
19. Чекланган ресурслар билан чексиз эҳтиёжларни тўлароқ қондириб боришга 
қандай эришилади? 
а) эҳтиёжларни қондиришнинг мақбул даражасини аниқлаш; 
b) муқобил маҳсулотларни ишлаб чиқариш; 
c) ресурслардан фойдаланишнинг турли муқобил вариантларидан энг кўп 
маҳсулотишлаб чиқаришни таъминлайдиганини танлаб олиш; 
d) ресурсларни самарали тақсимлаш; 
e) юқоридаги барча йўллар билан. 
20. Аҳоли эҳтиёжларининг қондирилиш даражаси қандай аниқланади? 
а) уларнинг талаби ва эҳтиёжлари таққосланади; 
b) аҳолининг ҳақиқий истеъмоли даражаси ва эҳтиёжлари таққосланади; 
c) аҳоли пул даромадлари ва талаблари таққосланади; 
d) аҳоли реал даромадлари ва эҳтиёжлари таққосланади; 
e) юқоридаги барча усуллардан фойдаланилади. 
21. Алоҳида кишилар, корхоналар ва давлат эҳтиёжларининг умумий хусусиятлари 
нимадан иборат? 
а) таркибан бир хил; 
b) чексиз ва чегарасиз; 
c) миқдорий ўлчамга эга; 
d) нисбатан чекланган; 
e) юқоридагиларнинг барчаси тўғри. 
2-МАВЗУ. ИШЛАБ ЧИҚАРИШ ЖАРАЁНИ ВА УНИНГ НАТИЖАЛАРИ 
1. Иқтисодий фаолият турларидан қайси бирининг натижаси бўлиб моддий-ашёвий 
кўринишдаги неъматлар чиқади? 
а) хизмат кўрсатишда; 
b)истеъмолда; 
c) иқтисодий нафли иш бажаришда; 
d) ишлаб чиқаришда; 
e) айирбошлашда. 
2. Қуйидагиларни қайси бири ишлаб чиқаришнинг моддий омили ҳисобланади. 
а) ҳом-ашё;
b) материаллар; 
c) бино ва иншоатлар, машиналар, асбоб ва ускуналар; 
d) тугалланмаган ишлаб чиқаришнинг моддий-буюмлашган қисми; 
e) юқоридагиларнинг барчаси. 
3. Иқтисодий ресурслар ҳисобига олинадиган даромад турини аниқланг? 

---

381 
а) иш ҳақи;
b) фоиз;
c) рента; 
d) меёрий фойда;
e) юқоридагиларнинг барчаси. 
4. Меҳнат унумдорлигининг ошишига олиб келадиган омилларни аниқланг? 
а) меҳнат интенсивлигининг ошиши; 
b) вақтни тежаш; 
c) янги технологияни қўллаш; 
d) ишлаб чиқаришга механик, автоматик ва компютер воситаларини қўллаш; 
e) юқоридагиларнинг барчаси. 
5. Ишлаб чиқаришнинг иқтисодий самарадорлиги қандай аниқланади? 
а) ишлаб чиқариш натижалари сарф-харажатлар билан таққосланади; 
b) ишлаб чиқариш натижалари жонли меҳнат сарфлари билан таққосланади; 
c) ишлаб чиқариш натижалари капитал сарфлари билан таққосланади; 
d) ишлаб чиқариш натижалари айланма маблағлар қиймати билан таққосланади; 
e) юқоридаги барча усулдан фойдаланиб. 
6. Қуйидагилардан қайси бири меҳнат кооперациясини характерлайди? 
а) меҳнатнинг алоҳида фаолият турларига ажралиши; 
b) ходимларнинг иқтисодий фаолиятининг бирон турини бажаришга ёкимаҳсулотнинг 
алоҳида турларини ишлаб чиқаришга мослашуви; 
c) меҳнатнинг алоҳида ва бир-бирига боғлиқ турларининг уюшиши; 
d) иқтисодиёт тармоқлари ва соҳаларининг бир-бирига боғлиқлигининг кучайиши; 
e) юқоридагиларнинг барчаси. 
7. Меҳнат унумдорлиги қандай аниқланади? 
а) маҳсулот миқдорини уни ишлаб чиқаришга кетган иш вақтига нисбати билан; 
b) маҳсулот миқдорини қилинган сарф-харажатларга нисбати билан; 
c) маҳсулот миқдорини асосий капиталга таққослаш йўли билан; 
d) маҳсулот миқдорини айланма капиталга таққослаш йўли билан; 
e) юқоридаги барча усулларда. 
8. Иқтисодий ривожланиш нима? 
а) моддий неъматлар ишлаб чиқариш; 
b) эҳтиёжларни қондириш; 
c) бозорга товарлар еткзиб бериш; 
d) ишлаб чиқариш жараёнининг доимий равишда такрорланиши; 
e) ишлаб чиқариш натижаларининг тўхтовсиз ортиб бориши. 
9. Иқтисодий ресурслар нима? 
а) товар;
b) пул;
c) инсонлар; 
d) ер, ер ости ва ер усти бойликлари, меҳнат билан яратилган барча товарлар ва 
тадбиркорлик лаёқати; 
e) капитал, ер, ишчи кучи, тадбиркорлик лаёқати. 
10. Самарадорлик нима? 
а) иқтисодиётнинг ўсиши; 
b) сарфланган ресурсларни тежаш; 
c) ишлаб чиқариш харажатларининг ўсиши; 
d) иқтисодий ресурсларни тежаш; 
e) “натижа” ва “харажат” нисбати. 
11. Ижтимоий ишлаб чиқариш нима? 
а) ишлаб чиқариш воситаларини ишлаб чиқариш жараёни; 
b)истеъмол буюмларини ишлаб чиқариш жараёни; 
c) ишчи кучини ишлаб чиқариш жараёни; 
d) жамият миқёсида амалга ошириладиган ишлаб чиқариш жараёни; 

---

382 
e) ижтимоий муносабатларни ишлаб чиқариш жараёни. 
12. Ресурслардан тежамкорлик билан фойдаланиш қандай иқтисодий натижаларга олиб 
келади? 
а) Ресурслар унумдорлиги ошади; 
b) ишлаб чиқариш самарадорлиги ортади; 
c) иқтисодий ўсишга эришилади; 
d) а) ва b) тўғри; 
e)b) ва c) тўғри