Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги қарши муҳандислик-иқтисодиёт институти

Системали методология – тизимларни ҳар хил синф 
хоссаларини ўрганишдаги усулларни уйғунлигидадир, ҳамда 
тизимли масалаларни ечими бўлиб, яъни тизимга тааллуқли бўлган 
иқтисодий 
масалаларни 
ечилишида 
назарда 
тутилган, 
инновациялар фаолиятини бошқарув тамойиллари тизимини ва 
унинг қисмларини ўрганишини асосий усуллари таснифи 
ҳисобланган бўлиб, математик тизим назариялари ва тизимлар 
ҳақидаги фаннинг барча йўналишлари учун универсал ҳисобланган
жараёнда қатнашади. Таҳлил тизимида инновацион фаолият
тизимли ёндашуви қуйидаги принципларга асосланиб, мақсадли 
инновацион фаолият бир вақтни ўзида тўлиқ иқтисодий тизимга 
ёндашиб яъни юқори ўринда иқтисодиётни, масалан регион бўйича 
давлат бошқаруви сиёсатини қўллаб-қувватлайди. 
Иерархиялилик тизим тузилиши, худди шундай кўп 
элементларни мавжудлик қуйи даражасига, элементларни юқори 
даражаси асосида бўйсунади. Бу принципни намойиши ҳар қандай 
муайян ташкилот шароитида намоён бўлади. Бизга маълумки ҳар 
қандай ташкилот икки тизим ости: яъни бошқарувчи ва 
бошқарилувчи алоқадорлигидан иборат бўлади. Улар бир-бирига 
бўйсунади.
Тизимлаштириш аниқ инновацион кўлам тизимида, тизим
элементларини 
таҳлил 
этишда 
инновацион 
фаолиятни 
алоқадорлиги 
билан 
биргаликда 
(иқтисодий 
секторни 

---

101
алоқадорлигини бошқарувдаги муаммоларини енгиш йўли билан) 
амалга оширилади. 
Кенг кўламли инновацион фаолият тизимида – алоҳида 
элементларни мавжудлигини ва кўп бошқарувчанлик, иқтисодий 
хоссаларини бошқаришни иқтисодий математик метод орқали 
илмий нуқтаий назардан бутун ўрганади. 
Иқтисодиётда инновацион фаолиятда олдин товар ишлаб 
чиқариш параметри ечими сифат кўрсаткичлари ва қандай харажат 
билан қайси муддатда қайси баҳо билан баҳоланишини ва 
сотилиши кўрсатилади. Авваламбор бу саволга жавоб топиш учун, 
рақобатдош маҳсулот бўлиши керак. Шундан сўнг ресурслар жалб 
қилиниб параметри аниқланиб (моддий, молиявий, меҳнат ва 
информация) ва шунинг билан биргаликда ташкилий техникавий 
система кўриб чиқилиб техника, технология, ишлаб чиқаришда 
меҳнатни ташкил этиш ва бошқариш хусусиятлари даражаси
ўрганилади ва охирида маҳсулот ишлаб чиқариш жараёнини 
параметри шаклланади. Бу эса инновацион фаолиятда ишлаб 
чиқаришда 
ихтисослаштиришни 
бошқариш 
технологиясини 
такомиллаштиради.