Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги қарши муҳандислик-иқтисодиёт институти

Системали ёндашув – бозор иқтисодиётини қонунларини 
қамраб олган ҳолда иқтисодиётни шакллантиради ва маҳсулот 
ишлаб чиқаришни йўлга қўяди. Инновацион фаолиятда системали 
бошқарувни ўрганишда талабнома ажратишда зарурият системаси 
тартибга солиш кўрсаткичи қуйидаги ташкилий система 
даражалари билан аниқланади. Булар қуйидагилар: 
◘ элементлар системаларини детерминацияси; 
◘ ўсиш тизими; 
◘ параметр тизимини бошқариш ҳисоби; 
◘ параметр тизимини назорат қилиш ҳисоби ва ҳоказо. 
Инновацион фаолият тизимли ёндашувнинг мураккаб 
тизимини замонавий таҳлилини умумлашган шакли бўлиб 
ҳисобланади. У ўзига олдинги ишлатилган инновацион фаолият 

---

102
таҳлил усули ва ёндашувларни (мажмуали ва ҳолатий ёндашувлар) 
киритади. 
Инновацион фаолиятда мажмуали ёндашув иқтисодиётда 
қатнашаётган ташқи ва ички муҳитни ўз таҳлилида эътиборга 
олади. Саноатда ва қишлок хўжалигида инновацион фаолиятни 
илмий асослашда инсонларни талабини қондиришдаги иқтисодий 
фаолиятнинг умумий кўриниши, улар ўз вақтида жамиятни 
талабини қондиришдан иборат бўлиб, ўзига баъзи бир 
компонентларни мақсадини ташкил этган ҳолда алоқадорлигини 
қабул қилиб иқтисодий тизим ресурсларини технологиялашган 
инфратузилма маҳсулотларини ва уларни истеъмол қилинишини 
ўзида ифода этади ( 4.1.1- расм).
Бундай фаолият жараёнида юзага келадиган асосий саволлар:
“Нима ишлаб чиқаради?” (истеъмол блоки), 
“Қандай ишлаб чиқарилади?” (ресурс ва технология блоки),
“Ким учун ишлаб чиқарилади?” (маҳсулот ва ишлатиш блоки), 
“Иқтисодий, ҳуқуқий ва информацион муомалани самарали 
сотиш учун кайси тизимли ва функционал алоқалар блокида 
бўлиши керак?” (блок иқтисодий система ягона иқтисодий 
бирлашган организм, иқтисодий информацион ҳуқуқий механизми 
алоқадорлик блоки функцияси билан тузилган). 
4.1.1-расм. Ишлаб чиқарувчи ва истеъмолчини ўзаро