Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги а. У. Бурханов, Х. Х. Худойқулов

Глобал рақобатбардошлик индекси. Швецарияда жойлашган нодавлат «Халқаро иқтисодий форум», айрим манбаларда «Жаҳон иқтисодий форуми» деб юритилади. Ушбу форум доирасида бир йил-да бир марта конференция кўринишида учрашув ташкил этилади.

Тадқиқот 2004 йилдан буён олиб борилади ва ҳозирги кунда дунёнинг турли мамлакатлари учун рақобатбардошлик кўрсат-кичларининг энг тўлиқ тўпламини ўз ичига олади.

Глобал рақобатбардошлик индексида мамлакатлар 113 та кўр-саткичлар бўйича қуйидаги 12 та йўналишда баҳоланади:

0. 
   Институтларнинг сифати;
   

0. 
   Инфратузилма;
   

0. 
   Макроиқтисодий барқарорлик;
   

0. 
   Соғлиқни сақлаш ва бошланғич таълим;
   

0. 
   Олий таълим ва профессионал тайёрлаш тизими;
   

0. 
   Товар ва хизматлар бозори самарадорлиги;
   

0. 
   Меҳнат бозорининг самарадорлиги;
   

0. 
   Молия бозорининг ривожланганлиги;
   

0. 
   Технологик ривожланиш даражаси;
   

0. 
   Ички бозорнинг ҳажми;
   

0. 
   Компанияларнинг рақобатбардошлиги;
   

0. 
   Инновацион салоҳият.
   

12.1-жадвал маълумотларидан кўринадики, 2014–2017 йил-ларда энг юқори рейтингга эга бўлган давлатлар биринчи учта-лигида деярли ўзгариш бўлмаган ҳолда, Швейцария, Сингапур ва АҚШ банд этиб келган бўлса, 2018–2019 йилларда ушбу учталик рейтингда кескин ўзгариш бўлиб, мос равишда Сингапур, АҚШ ва Гонконг давлатлари эгаллаган. Марказий Осиё давлатларидан Қозоғистоннинг 2014–2019 йилларда глобал рақобатбардошлик индекси бўйича энг юқори рейтинги 2015–2016 йилларда қайд этилган ҳолда 42 ўрингача кўтарилган. Шунингдек, Қирғизистон ушбу рейтинг бўйича таҳлил қилинаётган даврда энг яхши нати-жага 2019 йилда эришган ҳолда 111 ўриндан 96 ўринга кўтарил-ган. Тожикистон эса, аксинча 2018 йилдаги 102 ўриндан 2 поғона пастлаб 2019 йилда 104 ўринга тушиб қолди.

БЕРИ индекси. BERI (Германия) фирмаси томонидан ҳар қандай мамлакат, ҳудуд ёки тумандаги иқтисодий ва сиёсий ва-

410

12-боб. ИНВЕСТИЦИЯ СИЁСАТИ ВА МУҲИТИ


12.1-жадвал