Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги а. У. Бурханов, Х. Х. Худойқулов

Молиявий инвестициялар, уларнинг келтирадиган даромади бўйича баҳоланади. Қимматли қоғозлар курсининг ҳаракати кор-хонанинг молиявий ҳолати ва бутун иқтисодиётнинг яқин кела-жакда истиқболлари ва ҳолатини акс эттиради. Такрор ишлаб чиқариш жараёнида реал активлар ҳаракати капитал бозори ва инвестицион товарлар бозорида ўзаро алоқадорликда реализа-ция қилинади. Шунинг учун битта корхона доирасида молиявий инвестицияларнинг ёпиқ доиравий айланиши мумкин эмас. Бозор иқтисодиётида айнан молиявий қўйилмалар муҳим роль ўйнайди. Бу шу билан боғлиқки, молиявий капитал, авваламбор ҳаракат-чанлиги бўйича ишлаб чиқаришдан фарқли равишда ҳар доим ҳам ҳаракатчан эмаслиги билан характерланади. Фикримизча, бу шу би-лан боғлиқки, агарда инвесторлар актив воситаларга маблағ қўйсалар, асосан ликвид бўлади. Айнан шунинг учун акция, облигация ва бошқа қимматли қоғозлар кўринишидаги молиявий инвестициялар иқтисодий тизимда таркибий ўзгаришларга кўмаклашувчи, бир иқтисодиёт соҳасидан бошқасига капитал кўчишини таъминлайди.

Инсон салоҳиятини, кўникмаларини ва ишлаб чиқариш таж-рибасини ривожлантиришга, шунингдек номоддий бойликлар-нинг бошқа шаклларини ривожлантиришга киритиладиган ин-вестициялар ижтимоий инвестициялар жумласига киради.

309

МОЛИЯ БОЗОРИ ВА ИНВЕСТИЦИЯЛАР

Хорижий мамлакатларнинг тажрибасидан келиб чиқиб, инвес-тицияни шартли равишда уч турга ажратиш мумкин:

0. 
   молиявий инвестициялар;
   

0. 
   моддий инвестициялар;
   

0. 
   ақлий (интеллектуал) инвестициялар.
   

Моддий инвестициялар таркибига асосий фондлар, яъни би-нолар, асбоб-ускуналар, иншоотлар, коммуникациялар ва бошқа турдаги асосий ишлаб чиқариш фондларининг актив ва пассив қисмлари киради.