Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги

Инвесторлар типи. Амалиётда икки типдаги инвесторлар институционал ва якка инвесторлар фаолият кўрсатадилар. Институционал инвесторлар – малакали мутахассислар бўлиб, уларга бегоналарнинг пулини бошқаргани учун ҳақ тўланади. Уларни молиявий муассасалар: банклар, суғурта компаниялари, ўзаро ва пенсия фондлари, йирик номолиявий корпорациялар ва айрим ҳолларда эса хусусий шахслар ёллайдилар. Молиявий институтлар ўз омонатчиларига яхшигина даромадни таъминлашга ҳаракат қилиб катта суммани инвестициялайдилар. Масалан, банкнинг траст бўлими унга ишониб топширилган маблағга етарли даромад тўлаши лозим; ҳаётни суғурталаш компанияси мижозларга эса мижоз вафот этган ҳолатларда улар меросхўрларига суғурта мукофоти тўлайдиган даромадни тўлашга суғурта бадалларини инвестициялаш лозим. Номолиявий компаниялар аксарият ҳолатларда ортиқча пул маблағларига эга бўладилар, бўш пулларини даромад келтириши учун жорий операциялар ва истиқболга мўлжалланган капитал қўйилмаларга бўлган эҳтиёжни қондириш учун омонатга қўядилар.
Якка инвесторлар ўз молиявий манфаатлари учун шахсий маблағларини тасарруф этадилар. Якка инвестор кўпинча пенсияга чиққан ёки оиласини молиявий барқарорлигини таъминлаш учун бўш турган пуллари фойда келтиришидан манфаатдордир. Якка инвесторларни кўпчилиги шахсий қимматли қоғозлар портфелини нима билан тўлдириш ёки шахсий пенсия фондини қандай таъминлаш билан изланишда банд бўладилар. Катта суммадаги пулларга эга бўлганлар инвестиция соҳасида касбий тайёргарликка эга бўлмаганликлари учун ўз маблағлари устидан бошқаришни институционал инвесторларга, хусусан, банкларни траст бўлимлари ёки инвестициялар бўйича малакали маслаҳатчиларга топширадилар.
Институционал ва якка инвесторлар одатда пул эгалари номидан йирик суммалар билан иш қиладилар, шунинг учун улар юқори малакага эга бўлган ҳолда пул маблағларини бошқаришда мураккаб ва нозик усулларни қўллайдилар.
Инвестициялаш. Махсус танланган молиявий дастакларга пулни қийматини кўпайтириш ёки юқори даромад олиш мақсадида жойлаштириш жараёнини инвестициялаш деб аталади. Инвестициялаш катта иқтисодий аҳамиятга эга бўлиб, у мантиқий кетма-кетликда харажатлар сифатида амалга оширилади ва унинг пировард натижаси эса даромад олиш ҳисобланади. Бозор иқтисодиётига ўтишда инвестициялашни рағбатлантиришга қаратилган қатор рағбатлар ва қулай инвестицион муҳит вужудга келади.