‘zbekiston respublikasi L,1y va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Evkalipt (Эвкалипт) -
Eucalyptus L.
Evkalipt turlari M irtadoshlar -
M yrtaceae
oilasiga mansub b o ‘- 
lib, balandligi 15-70 (ba’zan 150) m gacha etadigan doim yashil 
yirik daraxtlar hisoblanadilar. Barglari ikki xil, yosh barglari zangori 
(yoki kulrang), tuxumsimon b o iib , poyasi bilan shoxlarida bandsiz 
qarama-qarshi o'm ashgan. 3-4 yillik barglari esa to‘q yashil, ingich- 
ka (b a’zan keng) nishtarsimon, o ‘roqqa o ‘xshash egilgan, biroz egil- 
gan yoki to ‘g ‘ri bo‘lib, qisqa bandi yordamida poyasi bilan shox­
larida ketma-ket va yerga nisbatan tik o ‘mashadi. K o‘rimsiz gullari 
yakka-yakka holda bandsiz barg qo‘ltig‘iga joylashadi.
M evasi - to ‘rt qirrali chanoq. Evkalipt oktabr oyida gullaydi, 
mevasi 1,5-4 yildan so‘ng yetiladi. Evkaliptning vatani Avstraliya 
va Gvineya-Samoa orollari hisoblanadi. Bu daraxt Kavkazning Qora 
dengiz va Kaspiy dengizi b o ‘yidagi subtropik zonalarida (Adjariya, 
Abxaziya va Ozarbayjon), Qrim, Moldaviyaning janubi hamda 
Turkmanistonning Kaspiy dengizi b o ‘yidagi subtropik zonalariga 
introduksiya qilingan v a k o ‘plab o ‘stiriladi. Tibbiyotda evkaliptning 
quyidagi uch turi ishlatiladi:
Kulrang evkalipt — (Эвкалипт пепельный) — 
Eucalyptus cine-
rea Labill;

---

Xivchinli evkalipt - (Эвкалипт прутевидный) — 
Eucalyptus
Viminalis Labill;
Sharsimon (zangori) evkalipt - (Эвкалипт шаровидный, 
голубой) -
Eucalyptus Globules Labill.
Efir moyini sineolga boy evkaliptning boshqa turlaridan ham olsa 
bo‘ladi. Tibbiyotda barglari va ulardan olingan efir moyi, xivchinli 
evkaliptning bargi va yosh novdalari ishlatiladi. Barglari yil bo'yi 
terib olinadi va soya ycrda quritiladi. Efir moyi olish uchun yig‘ilgan 
barglari va yosh novdalari quritilmasdan farmatsevtika zavodlariga 
yuboriladi.
Evkalipt bargi tarkibida 1,5-3% efir moyi, 10% gacha oshlovchi 
va boshqa moddalar bor. Efir moyi 60-80% sineol, pinen, eydesmol, 
mirtenol kabi tcrpenoidlardan tashkil topgan.