Ўзбекистон республикаси адлия вазирлиги тошкент давлат юридик институти шорахметов шоакбар шорустамович

347-м о д д а. Хусусий шикоятлар беpиш ва пpотестлар
келтиpиш ҳамда улаpни кўpиш таpтиби


Хусусий шикоятлар ва пpотестлар ушбу Кодекснинг
37-бобида белгиланган таpтибда беpилади ва кўpилади.


1. Фуқаролик ишларини кўрган биринчи инстанция суди иш юзасидан чиқарган ажримлари ҳам, ҳал қилув қарори устидан берилган шикоят (протест)лар каби апелляция тартибида қайта кўриш қоидаларига амал қилинган ҳолда кўрилади.
Биринчи инстанция судининг ажрими устидан хусусий шикоят (протест) ажрим чиқарилгандан кейин ўн кун муддат ичида ишда иштирок этувчи шахслар, тарафлар томонидан ҳал қилув қароридан алоҳида тартибда берилади.
Хусусий шикоят (протест)ларни апелляция судида кўришда унинг процессуал хусусиятларига аҳамият бериш лозим, булар қуйидагилардир:
1) Хусусий шикоятларни бериш учун давлат божи тўланмайди;
ФПКнинг 332-моддасида кўрсатилганидек, суд ишни апелля­ция тартибида кўраётганда биринчи инстанция судининг ҳал қилув қарори қай даражада қонуний, асосли ва адолатли эканлигини текширади. У янги далилларни ўрганиб чиқиши ва янги фактларни аниқлаши мумкин.
2) Апелляция инстанцияси суди биринчи инстанция судининг ҳал қилув қарорини тўлиқ текшириб чиқиши шарт.
Бу қоида биринчи инстанция судида кўрилган фуқаролик иши юзасидан чиқарилган ҳал қилув қарорига оиддир. Хусусий шикоят беришда эса, апелляция инстанцияси суди фақат айрим процессуал ҳаракатларни бажаришга риоя қилмагани учун норози бўлган шахснинг талаби ҳисобланади. Демак, қонунда кўрсатилганидек, апелляция инстанцияси суди хусусий протест бўйича биринчи инстанция судининг ишини тўлиқ кўриб чиқмасдан, балки хусусий шикоятнинг ўзинигина кўриб чиқиши билан чегараланиши каби хусусиятлари билан фарқланади.
Апелляция инстанцияси суди ишни тўлиқ ҳажмда текширар экан, биринчи инстанция суди томонидан иш бўйича чиқарилган хусусий ажримнинг қонунийлиги ва асослилигини текширишга ҳамда ушбу ажримнинг чиқарилишида хатолик бўлганлигини аниқ­лаган тақдирда, уни бекор қилишга ҳақли¹.