‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

О ‘qib q o ‘y d i 
0 ‘qimay qo'ydi
2. F e ’lning ko‘makchi qismi bo‘lishsiz shaklni oladi:
0 ‘qib q o ‘y d i 
0 ‘qib qo ‘ym adi
3. F e ’lning har ikki qismi bo ‘lishsiz shaklga ega bo'ladi:
0 ‘qib q o ‘y d i 
0 ‘qimay q o ‘ym adi
Birinchi holatda bo ‘lishsiz shakl davomiy bo‘lishsizlik m a’nosini, 
ikkinchi holatda bir martalik harakat inkorini, ucliinclii holatda esa tasdiq 
m a’nosini ifodalaydi.
kelmadim 
keldim 
kelgan emasman 
kelganim yo‘q
kelmading 
kelding 
kelgan emassan 
kelganing yo‘q
kelmadi 
keldi 
kelgan emas
kelgan (i) yo‘q
379

---

3 2 7 -m a sh q .
M atn ich id an b o ‘lishsiz fe ’llarni to p in g , u larn i 
daftaringizga ko‘chirib yozing va hosil bo‘lish yo'llarini tushuntiring.
HASA D K E M IR M A S IN Y U R A G IN G IZ N I...
Ha, hasad — yomon kasallik. Axir, hasadgo‘y uchun dilidagini 
aytmoqlik oson emas. Vaholanki, qora ranglarga bo'yam oq, loy, balchiq 
suvamoq rohat unga.
Birovga yaxshilik qo‘l yoki pul bilan, yo til bilan qilinadi. Oramizda 
kasbdoshingiz yutug'i, obro'si, mol va dunyosini ko‘rolm ay, duch 
kelganga yomonlaguvchilar bor. U lar oldingizda yasama kulib, ta ’zim ila 
bir xil so‘zlaydi, ammo orqangizdan go'ringizga g‘isht qalaydi. Qandoq 
qilib poyingizni qirqishni o'ylaydi, shuning uchun tunlari uxlamaydi. 
0
‘ngida ham, tushida ham qilar ishi qolib, yaxshilar yo‘liga g‘ov izlaydi, 
tirnoq ostidan kir qidiradi hamda topgan-tutganini doston qilib so'zlaydi. 
So‘zlaganda iztirobda ko‘zlari kirtayib, lablari uchadi va tanasi qaltiraydi. 
Betoblanadi, zir yuguradi, davo izlaydi, dori-darm on topadi-yu, am m o 
dardiga m alham topa olmaydi. Aslida hasad yurakni kemiradi. Ey 
h asadg o ‘ylar, yaxshisi, kengroq b o ‘ling. Besh kunlik d u n y o nin g 
g‘animatligini o'ylang. Qo‘lingiz bilan mol-davlat yoki pul bermang. Toza 
yurak, shirin til bilan yaxshilik qiling.