Ўзбек диалектологияси

и 
ва о р қ а қ а т о р
м 
у н л и л а р н и н г
конвергенцияси (бирлаш иш и) натиж асида ҳосил бўлган; 
и 
ва 
м
ўртасидаги бу и н д и ф ф ер ен т товуш шаҳар ш еваларида ва шаҳар 
типидаги қ и ш л о қ ш евалари н и н г кўп қисм ида мустақил ф онем а 
сифатида учрайди, масалан, : Тошк., Қўқон, Анд., Марғ. ва шу каби 
шеваларда: къшъ, ъккъ, бъз, бъл / / ад.-орф. киш и, икки биз, бил 
каби.
ь — турғун орқа қатор индифферент ъ унлиси; аммо м товушга 
тенг эмас. Шаҳар шеваларида ва шаҳар типидаги шеваларда чуқур тил 
орқа қ, ғ, х товуш лари билан ёндош келганда учрайди, масачан, 
Тошкент, Марғилон, Андижон ва шу каби шеваларда: қьз, қьрқ, қьш, 
пьш (т), мьх; Т уркистон ш евасида бу товуш Т ош кен т, Ф арғона 
шеваларидаги 
ъ 
каби.
2-МАВЗУ.
ЛИНГВИСТИК ГЕОГРАФИЯ МЕТОДИ
Таълимий мақсад: 
Л ингвистик география методи асосида халқ 
шеваларининг ўрганилиши. Лингвистик география асосчилари. Бу янги 
усулнинг жаҳон миқёсида тарқапиши. Ўзбек халқ шеваларини ушбу 
усул асосида ўрган и ш н и н г бош ланиш и, асосчилари, мақсади ва 
вазифалари хақида маълумот бериш.

---

Ривожлантирувчи мақсад: 
Лингвистик геоф аф ия методи асосида 
ўқитиш нинг афзалликлари, унинг намояндалари, бажарган ишларини 
маъруза орқали талабалар онгига сингдириш.
Тарбиявий мақсад: 
Л ингво-геоф аф ик усулнинг ўрганишнинг бошқа 
у с у л л а р и д а н ф а р қ л и э к а н л и г и н и та р ғи б қ и л и ш йўли б и л а н
талабаларнинг ижодий фикрлаш қобилиятини ўстириш, кенгайтириш.
Режа:
1. Лингвистик геоф аф и я нима? Унинг шеваларни ўрганиш нинг 
бош қа усулларидан афзалликлари нимада? Лингвистик геоф аф иянинг 
ўрганиш объекти.
2. Лингвистик геоф аф иянинг жаҳон тилшунослигида пайдо бўлиши 
ва асосчилари. Европа тилшунослигида тузилган энг муҳим атласлар.
3. Ўзбек халқ ш еваларини лингво —геоф аф ия усулида ўрганиш, 
ўзбек шевалари атласини яратиш масалалари.