Zamonaviy pedagogik texnologiyalar asosida modellashtirilgan uslubiy ishlanma

7-ilova
“Nur” xususiy korxonasi 3 yildan beri faoliyat yuritadi. Korxona yakka tadbirkor Nurali ismli yigitga tegishli.Bu firma ahsulot ishlab chiqarish bo’yicha buyurtmalarini o’z vaqtida bajarmaydi, mol yetkazib beruvchilarini ham tez-tez almashtiradi. Nurali ishlab chiqargan mahsulotlarini sotishda ham muammolarga uchrab turadi. Eng yomoni, xodimlari ham tez-tez almashadi. “Nur” xususiy korxonasi ishni shu tarzda davom ettirishi mumkinmi?

Tadbirkorlar mijozlar buyurtmalrini bajarish maqsadida mol yetkazib beruvchi hamkorlar bilan uchrashib suhbatlashishga qaror qildi.Ish kunlarining birida u xom ashyo yetkazib beruvchi korxonaning menejeri bilan kunduzi soat 10:00 da ish uchrashuvini tashkil qildi. Bu uchrashuv uning uchun juda muhim edi. Shu vaqtda tadbirkorning qachondan beri ko’rmagan do’sti kelib qoldi. Tadbirkor do’sti bilan soat 10:00 dan 12:00 gacha suhbatlashib o’tirdi. Quyidagi holatni baholang?


Vaziyatli topshiriqlar. Topshiriqni o’qing. Fikringizni bildiring.

8-ilova

NAZORAT TESTLARI

3. Muvaffaqiyatli tadbirkorlik uchun zarur qobiliyatlar to’g’ri keltirilgan qatorni belgilang

a. kerakli miqdordagi bilimlarga ega bo'lish;

b. ко ‘nikmalar to'plamini ishlata bilish;

d. shaxsiy xususiyatlar to'plamiga ega bo‘lish.

e. Barcha javoblar to’g’ri

4. ………….. ---- o‘z faoliyatini qonun doirasida amalga oshiradigan, o‘zi tavakkal qilib va o‘z mulkiy javobgarligi ostida faoliyatidan foyda olishni maqsad qilgan tashabbuskor kishi.

a. Investor b.Menejer d.Tadbirkor e.Rahbar

9-ilova




FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI

1.Z.Y.Xudoyberdiyev, K.Homitov, A.Murodov, F.Muhamedov va boshqalar “Tadbirkorlik va biznes asoslari” Kasb hunar kollejlari uchun o’quv qo’llanma –Toshkent: “ILM ZIYO”, 2014 yil-352 bet.

2. Z.Y.Xudoyberdiyev, K.Homitov, A.Murodov, F.Muhamedov va boshqalar “Tadbirkorlik va ishga joylashtirish texnologiyasi asoslari” Kasb hunar kollejlari uchun o’quv qo’llanma –Toshkent: “ILM ZIYO”, 2017 yil-352 bet.

3.N.Dj.Namazova, D.Matniyozova “Tadbirkorlik asoslari” darslik-Toshkent : “YANGI ASR AVLODI”, 2006 yil -196 bet

4.A.Abdullayev, H.Aybeshov, A.Ergashev “Tadbirkorlik moliyasi” Kasb hunar kollejlari uchun darslik –Toshkent: “IJOD DUNYOSI”, 2003 yil-127 bet.

5. “Biznes va tadbirkorlik asoslari” Kasb-hunar kollejlarining o’quvchilari va o’z faoliyatini endi boshlagan tadbirkorlar uchun “Biznes va tadbirkorlik asoslari” kursi bo’yicha amaliy qo’llanma, Toshkent 2009 yil.

8-Mavzu:

Biznesni tashkil etish shakllari: afzalliklari va kamchiliklari

Ma’ruza mashg’ulotining ta’lim texnologiyasi modeli

Vaqti – 80 daqiqa	Talabalar soni: 30 nafar
O`quv mashg’ulotining shakli va turi	Nazariy . To’liq o’quv mashg’ulot.
O’quv mashg’ulotining rejasi	1. Biznеs tаshkil etishning qаndаy shаkllаri mаvjud? 2. Biznеsni tаshkil etish turli shаkllаrining yutuq vа kаmchiliklаri 3.Kоrхоnаlаrni ro’yхаtdаn o’tkаzish bo’yichа qоnunlаr vа mе’yoriy hujjаtlаr.
O`quv mashg’ulotining maqsadi: Talabalarning iqtisodiy dunyoqarashini rivojlantirgan holda, biznesni tashkil etish shakllari, ularning afzalliklari va kamchiliklari haqida tushuncha berish.
Pedagogik vazifalar: O’qituvchi: - Biznes bilan yuridik shaxs tashkil etib va tashkil etmasdan shug’ullanish mumkinligi, va ularning o’ziga xos jihatlarini tushuntirish; - Biznes shakllari va ularning xususiyatlari haqida tushuncha berish; -Turli shakllarning afzallik va kamchiliklarini izohladi		O`quv faoliyatining natijalari: O’quvchi: - yuridik shaxs va jismoniy shaxs sifatida biznes lib borish, ularning farqlari haqida bilimga ega bo’ladi; -Biznes shakllari va ularning xususiyatlari haqida bilimga ega bo’ladi; -Turli shakllarning afzallik va kamchiliklarini biladi, bir biridan farqlay oladi.
O’qitish usullari		Ma’ruza, Masala, tezkor savol, test
O’quv faoliyatini tashkil etish shakllari		Ommaviy. Individual.
O’qitish vositalari:		Matnli va sxemali tarqatmalar .
O`qitish shart-sharoiti		Mashg’ulotni o’tkazish uchun yetarlicha jihozlangan auditoriya.
Qaytar aloqaning usul va vositalari		O’g’zaki nazorat, Savol-javob.

O’quv mashg’ulotining texnologik xaritasi.
Ish bosqichlari va vaqti	Faoliyat mazmuni
	O`qituvchi	O’quvchi
1-bosqich. O’quv mashg’uloti ga kirish (5 min.)	Tashkiliy qism: O’quvchilar mashg’ulotga tayyorgarligi va davomatni tekshiradi.	Mashg’ulotga tayyorlanadilar.
2-bosqich. Asosiy qism. ( 70 min )	Tayanch bilimlarni faollashtirish: 1.Talabalarning bilimlarini tizimlashtirish uchun ularga tadbirkorlik haqida bilganini aytib berishlarini taklif qiladi. Maqsad va vazifani belgilanishi: 2. Mashg’ulotning nomi, rejasi, maqsad va kutilayotgan natija bilan tanishtiradi va yozib olishlarini aytadi. O’quvchilar bilimini faollashtirish: 3. Yangi mavzuga oid faollashtiruvchi savollar taqdim etiladi va bilim darajasini baholaydi (2-ilova ) Yangi o’quv materiali bayoni: 4. Mavzuga oid tarqatmalarni o’quvchilarga tarqatadi va ma’ruzani suqrot texnologiyasidan foydalanib talabalarga yetkazadi. a) Tadbirkorlikni yuridik shaxsni tashkil etib va etmasdan turib shakllantirish va ularning farqli jihatlarini sharhlaydi, yuridik shaxs, yuridik shaxsni tashkil etmasdan tadbirkorlik faoliyatini tashkil etish ta’rifini va ular tarkibiga kiruvchi tadbirkorlik shakllarini guruhlaydi. (3-ilova) b)Yuridik shaxslarning mulkchilik shakli, tashkiliy huquqiy shakli, faoliyat yo’nalishiga ko’ra turlari izohlanadi (4-ilova ) d)Xususiy korxona va uning xususiyatlari tushuntiriladi. (5-ilova ) e) Xo’jalik jamiyatlari, turlari, boshqa biznes shakllari, ularning o’ziga xos xususiyatlari izohlab beradi. (6-7ilova ) f) Tashkiliy huquqiy shakllarning afzalliklari va kamchiliklari izohlanadi. (8-ilova) Yangi o’quv materialini mustahkamlash 5.Mavzuga oid masalalar taqdim etiladi. (9-ilova) Yangi mavzuga oid test savollar beriladi. (10-ilova).	Savollarga javob beradilar. Mavzu nomi va rejasini yozib oladilar. Diqqat qiladilar Bilgan savoliga javob beradi. Tinglaydilar. Kerakli ma’lumotlarni qayd etadilar Tinglaydilar. Kerakli ma’lumotlarni qayd etadilar Tinglaydilar. Kerakli ma’lumotlarni qayd etadilar Yechimini topadilar Bajaradilar
3- bosqich. Yakuniy bosqich. (5 min)	Mashg’ulot yakuni: 1 Faol ishtirok etgan talabalarni rag’batlantiradi bahosini e’lon qiladi. Uyga vazifani berilishi: 2 Uyga vazifa sifatida biznesni tashkil etishning aksionerlik jamiyatlari shaklini va uning o’ziga xos xususiyatlarini o’rganib kelish topshirildi.	Uyga vazifani yozib oladi.

TAYANCH ATAMALAR:

Yuridik shaxs; tadbirkor; yuridik shaxs tashkil qilmagan holda tadbirkorlik; jismoniy shaxslaming yuridik shaxs tashkil etmagan holdagi birgalikdagi tadbirkorligi; oilaviy tadbirkorlik; oddiy shirkat; xususiy korxona; dehqon xo‘jaligi; fermer xo'jaligi; to‘liq shirkat; kommandit shirkat; mas’uliyati cheklangan jamiyat; qo‘shimcha mas’uliyatli jamiyat; ishlab chiqarish kooperativlari; unitar korxona;

BAHOLASH MEZONI

Tezkor savollarda ishtirokini baholash	Har bir bergan javobi uchun	1-5 ball
Masalalar bajarilganligini baholash	Masalaning to’g’ri va tartibli yechilganligi uchun	1-5 ball
Nazorat testlarining bajarilganligini baholash	Har bir to’g’ri belgilangan test javobi uchun	1-5 ball

1-ilova


TEZKOR SAVOLLAR :

1. Tadbirkorlik salohiyati qanday baholanadi?

2. Muvaffaqiyatli tadbirkorlik uchun tadbirkor qanday qobiliyatlarga ega bo’lishi kerak ?

3.Muvaffaqiyatli tadbirkorlik faoliyatini olib borishda tadbirkorga qanday bilimlar kerak bo’ladi ?

4. Tadbirkorlar qanday « shaxsiy xususiyatlar to'plami” ga ega bo‘lishi kerak?

5.Ko’nikmalar deganda nimani tushunasiz?

2-ilova
FAOLLASHTIRUVCHI SAVOLLAR:

1. 
   Yuridik shaxs deganda nimani tushunasiz?
   
2. 
   Jismoniy shaxslar kimlar?
   
3. 
   Tadbirkorlik sub’yektlari qanday shaklda tashkil etilishi mumkin?
   
4. 
   Xususiy korxonaning o’ziga xos belgilari?
   
5. 
   Yakka tartibdagi tadbirkorlik faoliyati deganda nimani tushunasiz?
   
6. 
   Fermer xo’jaliklari va dehqon xo’jaliklarining bir-biridan qanday farqli jihatlari mavjud?
   
7. 
   Mas’uliyati cheklangan jamiyat deganda nimani tushunasiz?
   
8. 
   Nima uchun korxonalar turli shaklda tashkil etiladi? Sabablari nimadan iborat?
   
9. 
   Sherikchilik korxonalari deganda nimani tushunasiz?
   

3-ilova