Z sh. Shovqiyev, F. N. Oqbo‘tayiev

§ 1.9 Havo issiq paytlarda aerodrom tutish. Aerodromlarni bahorda 
ekspluatatsiya holatida tutish. 
 
Bahor 3 xil bo'ladi: iliq (issiq) - qorlar 10 kundan oshmasdanoq erib bita-
di; bunday bahor cho'l zonalarda bo'ladi; sovuq (uzoqqa cho'ziladigan)- havo 
harorati nisbatan past, osmon bulutli bo'ladi. 20 kun atrofida; bunday bahor 
o'rmon zonalariga xos; takrorlanadigan 
bahor 
ya'ni qor goh erib, goh yana mu-
zlab, bahorni 30 kun va undan ortiqqa uzaytirib yuboradi. 
Qor eriy boshlagandan qish mavsumining tugashi bahorning boshlanishi 
hisoblanadi. Gruntli aerodromlarda bahor mavsumida gruntning yuk ko'tarish 
qobiliyati keskin pasayadi, erigan qor va loygarchilik boshlanadi.
Bahorgi ekspluatatsiya jarayonida suv qochirish ishlari ko'proq bajariladi. 
Zichlanadigan va tozalanadigan polosalarga chetdan suv oqib kelmasligi uchun 
marzalar qilib to'siladi. Agar tevarak-atrofdagi qirlardan suv oqib kelish xavfi 
bo'lsa, aerodrom atrofida zovur qaziladi. Oldindan tayyorlab
o'yilgan bo'ladi. 
Uchish maydonining gruntli qismida suv halqob bo'lishiga yo'l qo'y-
maslik kerak. Buning uchun suv chiqib ketishi uchun 20 smgacha qurlikda 

---

ariqchalar qaziladi. Grunt quriy boshlashi bilan chuqurchalarga, g'ildirak izlari-
ga yangi grunt tashlab, tekislanadi. Grunt hadeganda quriyvermasa, sement, 
ohak yoki ularning 1:1 nisbatda aralashmasi tashlanadi. Yopishtiruvchi materi-
allar sarfi: sement 10-12 kg/m
2
, ohak (yanchil-gan, so'nmagan) grunt turiga 
qarab 10-12 kg/m
2
, sement va ohak aralashmasi 12-18 kg/m
2
. 
Yopishtiruvchi material tashlashdan oldin cmmning buzilgan joyini tu-
zatish, izlar va o'yiqlarga quruq tuproq tashlash kerak. Texnologiya - gruntlarni 
mustahkamlash texnologiyasi bilan bir xil. 
Bahorgi ishlarni aerodrom xizmati bajaradi: suvni poydevorlardan 
uzoqlashtiradi, suv tarnovlariga qaraydi, binolar va to'siqlarni oqlaydi.