Z. N. Mamarajabova ona tili o’qitish maxsus metodikasi

Maqsadi:
Fikrlash qobiliyatini rivojlantirish;
Norasmiy fikr va ko‘rinishlarni qayd qilish;

Firklarni har tomonlama ko‘rib chiqulmaguncha saqlab turish ; Diqqatini bir joyga jamlay olishga o‘rgatish;

O‘z fikrlarini qog‘ozga tushira olish malakalarini shakllantirish;


Tarifi:

Esse (fransuzcha tajriba, dastlabki loyiha) shaxsning biror mavzuga oid yozma ravishda ifodalangan dastlabki mustaqil erkin fikri.

184
Mazmuni:

Bunda eshitishda nuqsoni bo‘lgan o‘quvchilar o‘zining mavzu bo‘yicha ta’ssurotlari, g‘oyasi va qarashlarini erkin tarzda bayon qiladi.

Qo‘llanilishi:

Esse yozishda hayolga kelgan dastlabki fikrlarini zudlik bilan qog‘ozga tushirish, iloji boricha ruchka (qalam) ni qog‘ozdan uzmasdan – to‘xtamasdan yozish, so‘ngra matnni qayta tahlil qilib, takomillashtirish tavsiya etiladi. Mana shundagina yozilgan essening haqqoniy bo‘lishi e’tirof etilgan. Esseni muayyan mavzu, tayanch tushuncha yoki erkin mavzuga bag‘ishlab yozish tavsiya etiladi. Ba’zan, ayniqsa tarbiyaviy soatlarda eshitishda nuqsoni bo‘lgan o‘quvchilarda o‘zlariga yoqqan mavzu (tushuncha) bo‘yicha esse yozdirish ham yaxshi natija beradi.

Namuna:
Do‘stlik muqaddas tuyg‘u


Do‘stlik- insonning eng muqaddas va bir-biriga, odamlarga bo‘lgan ishonchni oshiruvchi omil hisoblanadi.Insonlar do‘stlarining ko‘p bo‘lishi shu insonlarning ham ziynati va ularning olijanobligidan dalolat beradi.Xalqimizda bir naql bor: “Do‘stingni kimligini aytsang, men senga kimligingni aytaman.” Darhaqiqat, Do‘stlik nafaqat yaxshi kunlarda bir-biriga ko‘maklashish, balki kulfatda ham birga hamdard bo‘lish ham do‘stlik tushunchasida o‘z aksini topadi. Do‘stlik xalq maqollarida, ertaklarida ham keng yoritilgan. Masalan, “ Do‘st kulfatda bilinar”, “Do‘st achitib gapirar, dushman kuldirib” , “Do‘sting uchun zahar yut” kabilar shular sirasiga kiradi.